Heft: rakamın anlamı ve kullanış alanı

Heft sözlüklere göre farsça bir kelime, yedi (sayı) anlamına gelir, peki yedi rakamın anlamı nedir?

7 sayısı, çeşitli kültürlerde farklı anlamlara sahip olmaktadır, ama genellikle şans, kutsallık, mükemmellik, tamamlanmışlık gibi pozitif kavramlarla ilişkilendirir. Aynı zamanda matematiksel ve bilimsel bağlamlarda da önemli bir rol oynar. Mesela sayı 7 sıklıkla temel ölçeklerin veya sınıflandırmaların bir parçası olarak görülür. Örnek, elektromanyetik spektrumda görünür ışık yedi renge ayrılabilir: Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, çivit ve mor… Benzer şekilde, müzikte bir oktav yedi notaya sahiptir.

Heft aynı zamanda sözlüklere göre Kadim Türkçede de çok ifadelerde kullanılan bir rakam, örnek olarak:

Heft Ahter:Dünyayı kâinatın merkezi olarak gören eski astrolojiye göre, yeryüzündeki bütün varlıklar ve olaylar üzerinde etkileri bulunduğu ve bir kısmının uğurlu, bir kısmının uğursuz olduğu kabul edilen, dünyanın etrafında dönmekte olan yedi yıldız (Ay, Utarit, Zühre, Güneş, Merih, Müşteri, Zuhal) anlamına gelir.

Heft âsuman, bend: Yedi kat gök anlamına gelir.

Hefte (Heft ile e): Yedi günden oluşan hafta kelimesinin eski ifadesi daha sonra halk ağzıyla haftaya dönüştürülmüştür.

Heft dâne: Âşurede kullanılan yedi çeşit hububat.

Heft renk: Yedi renk.

Heft-ser: Farsçada ser "baş" ile- yedi başlı.

Heft Peyker: Peyker, yüz surat anlamına gelir, heft ile birlikte yedi yüz olur. Nizâmî'nin meşhur eserinde başlık olarak kullanılan heft peyker yedi renkli köşkteki yedi güzelden almıştır.

Sonuç olarak, gördüğümüz gibi sayı yedi çok ifadelerde ve hayatın her alnında kullanılıyor. Bu da heftin derin anlamlı ve sırlı bir rakam olduğunu gösteriyor.

Hersekli Arif Hikmet şairimizin dediği gibi:

"Âşinâ-yı kulzüm-i irfân olan idrâk eder

Gevher-i yekdânedir bu heft deryâdan murâd"

Bu şiirin anlamı nedir.

"İrfanın gölgesinde olanlar, bu şiirin anlamını kavrayabilirler. Bu şiirin amacı hepsi birer cevher olan yedi denizden bir cevheri hedeflemektir."

Herkese İyi bereketli hefteler diliyorum.

Fotoğraf kaynak: Kamus-i Osmani, Osmanlıca sözlük.