Haberler

Şamanik sanatsal etkiler

Tülay Çağlar Kadı

Tülay Çağlar Kadı

Eğitimci - Yazar
06.02.2024 04:47

Taş Devri'nden bu yana tarihin her aşamasında insan, yaşam ve ölüm, varlık ve ruhlar arasında, kendine ulaşabilmek adına arabulucuya ihtiyaç duymuştur.

Genel olarak Şamanizm, varlığı tüm insanların tarihinde Erken Taş Devri'ne ve daha da geriye kadar kanıtlanabilen, inisiyasyon içeren aşkınlık biçimidir ve bu hal aslında kişinin kendinden kendine yol buluşudur.

Günümüzde yenilenen uygulama biçimleri ise Neo-Şamanizm olarak adlandırılmaktadır.

Şamanizm'in birçok yönü mevcuttur, ancak sanat ve sanatçılar üzerindeki etkisi kesinlikle dikkat çekicidir.

Şamanlar, dünya ve ötesine dair aracıdır böylelikle dans, müzik, resim, heykel ve hikaye anlatma gibi yetenekler, şamanların ruhani yolculukları sırasında kullanılır.

Sanat formlarına yakından bakacak olursak, üslup olarak çoğunlukla şamanların iletişim kurduklarına inandıkları ruhani varlıkların yansıtılma anlayışı ile ilerlemektedir.

... Her anlayışta, sanatın toplumda empati yaratması ve belki toplumsal değerleri güncelleyerek toplumsal değişime destek oluşunu kabul ediyorsak Orta Asya ve erken dönem topluluklarının sanat üsluplarında, şamanik etkiler yok sayılamaz. Örneğin 8. yüzyıldan itibaren açılmaya başlanan eski Türk mezarları içinde bulunan eşyalar ve Orta Asya Türklere dair sanat izlerinde şamanik kökenli izlere rastlarız. Yaklaşık 200 veya 300 yılda bir domino etkisi gibi gezegende açığa çıkan göç olgusu özellikle kültürel süreklilikle ilerlerken günümüz insanını dönemin kabul gören şamanik etkileri ile buluşturmaktadır.

Anadolu' da rastlanan kilim ve taş oymacılığı, oba ve çadır süslemelerinde yer alan motifler şamanik kökenlidir. Şamanik sanat ve süslemeler, toplumlar için çok önemli bir ruhsal ifade aracıdır çünkü izleyicine dünyanın ötesini hatırlatmaktadır. Ayin, tören ve kutsamalar, törenler ve bitkiler aslında formlarda dönüşerek sanatsal alanlar aracılığıyla ifadeye çıkan, insanlığın kültür elçileridir.

title