Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde 9 Eylül 1923'te "Halk Fırkası" adıyla kuruldu. Kurtuluş Savaşı'nı örgütleyen ve yürüten "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin devamıdır. 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası", 1935 yılında ise "Cumhuriyet Halk Partisi" adını aldı.
1927 yılında "Cumhuriyetçilik", "Halkçılık", "Milliyetçilik" ve "Laiklik" CHP'nin dört temel ilkesi olarak benimsenirken,1935 yılında "Devletçilik" ve "Devrimcilik" de ilkeler arasına eklenerek partinin amblemi olan ‘6 ok' meydana geldi. 1935 yılındaki CHP Kurultayı'nda ise, bu ilkeler Kemalizm olarak tanımlandı. İkinci Dünya Savaşı sonrasında tek parti olarak varlığını sürdürürken çok partili rejime geçişi sağladı.1950'li yıllarda muhalefet görevini üstlendi. 1960'lı yıllarda Türkiye'nin yaşadığı modernleşme sürecinin yansıması olarak CHP sola açılarak kendisini siyaset yelpazesinde "ortanın solu"nda konumlandırdı. 1970'li yıllarda ideolojisini "demokratik sol" olarak açıkladı.
CHP demokrasinin oturması için; 1924–1925 yıllarında Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası denemesi, 1931–1939 yılları arasında müstakil milletvekilliği ve 1939–1946 yıllarında da Müstakil Grup arayışları girişimlerinde bulundu. 1938 yılında Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün vefat edişiyle yerine İsmet İnönü geldi. 1950 seçimlerinde, yüzde 52 oy alan Demokrat Parti, milletvekilliklerinin yüzde 84'ünü alırken, oyların yüzde 39'unu alan CHP milletvekilliklerinin yüzde 14'ünü alabildi.
CHP, 1954 seçimlerinde de arzu edilen başarıyı sağlayamadı ancak 1957 seçimlerinde seçimi kazanamasa da 173 milletvekili çıkarmayı başardı. 1960, 1980 askeri müdahaleler ve 1971 ara rejim dönemlerinde demokrasi kesintiye uğradı. 1961seçimlerinde CHP, tek başına iktidar olarak çıkamasa da ilk koalisyon hükümetini kurdu ve bu koalisyonlar 1965'e kadar sürdü. 1965'te İnönü CHP'yi "Ortanın Solu Politikası"nda konumlandırdı. 1969 seçimlerinde ise Adalet Partisi karşısında CHP yenilgiye uğradı.
14 Mayıs 1972 tarihinde yapılan genel başkanlık seçiminde Bülent Ecevit, CHP'nin genel başkanı oldu. CHP, 1973 seçimlerinden birinci parti olarak çıktı ve Milli Selamet Partisi ile koalisyon hükümeti kuruldu. 1975–1977 yılları arasında Birinci Milliyetçi Cephe (MC) hükümeti kuruldu. 1977 seçimlerinde de İkinci MC hükümeti kuruldu. Ardından CHP tekrar 1978'de zor şartlarda hükümet kurdu. 1979 seçimlerinde de CHP yerini Demirel'in azınlık hükümetine bıraktı.
12 Eylül sonrasında kapanan partilerin açılması yasal düzenlemesi ile CHP, Deniz Baykal önderliğinde 1992'de tekrar açıldı. Bu süreçte hükümet kurma sorunu tekrar gün yüzüne çıktı ve sonunda 1999 seçimlerinde DSP seçimi kazanırken, CHP baraj altında kalarak parlamentoya giremedi. 3 Kasım 2002 Genel Seçimlerinde CHP Parlamentoya yeniden girdi ve seçimleri ise yeni parti olan AKP kazandı. 22 Temmuz 2007'deki seçimlerde CHP yüzde 20,9 oy alarak ana muhalefet olarak yerini korudu. 2011 Genel Seçimlerinde yine AKP yüzde 49'luk oy oranıyla iktidar olurken, CHP ikinci parti olarak kaldı. 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde CHP'nin adayı Ekmeleddin İhsanoğlu, Recep Tayyip Erdoğan karşısında daha az oy alarak yarışı kaybetti. 2015'de gerçekleşen iki seçimi de ikinci en yüksek oyu alan parti olarak tamamlarken, 2018'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde CHP, aday olarak Muharrem İnce'yi sahaya çıkardı ancak İnce'de Recep Tayyip Erdoğan karşısında yüzde 30'luk oy oranıyla başarısız oldu.
