Çevre Dostu Boyayla Gemiler Daha Rahat Yol Alacak

ZEHRA AYDIN - Anadolu Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Ay, deniz canlılarına zarar vermeyen, gemilerin hızlarının yarıya kadar düşmesine neden olan kabukluların tabana yapışmasını engelleyen boya üretti.

Ay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, okyanusta ve denizlerde seyir eden gemilerin önemli sorunlarından birinin, suyun altında kalan kısımlarına denizdeki mikroorganizmaların ve kabukluların yapışması olduğunu söyledi.

Gemilerde su yüzeyinin altında kalan kısmına yapışan mikro canlıların, yosun ve deniz kabuklularının çok büyük çekme ve ters etkiler meydana getirdiğini dile getiren Ay, yüzeyi su altında kalan kısmına herhangi bir deniz canlısı yapışmayan geminin 10 knot hız yaparken, çok sayıda deniz canlısı ve kabuklu yapışan geminin hızının ise 5-6 knota düştüğünü belirtti.

Tabanına deniz canlıları yapışan gemi motorunun daha fazla zorlandığını belirten Ay, şunları söyledi:

"Gemi seyirde büyük karşı kuvvetlere maruz kalır. Böylece geminin motoruna yüklenen negatif yük artacağından daha fazla yakıt kullanılmasına sebep olacaktır. Bu sorunla baş edebilmek için geminin tabanı ve yanları özel bir boyayla kaplanıyor. Bu boyalar genelde zehirli boyalardır ve deniz canlılarına zarar vermektedir. Zehirli boyalardan organokalay içerenler Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından 2008 yılında yasaklanmıştır. Mevcut kullanımda olan bakır oksitli boyalar içinde azaltma ve yasaklama çalışmaları mevcuttur. Örneğin, ABD Donanması bakır oksitin azaltılmasını hedeflemiştir."

Benzeri çalışmaların AB tarafından da yürütüldüğünü dile getiren Ay, "Boya üreticileri hem deniz canlılarının tekne yüzeyine tutunmalarını engelleyecek hem de denizleri kirletmeyecek, deniz canlılarını öldürmeyecek çözümler üzerinde çalışmaktadırlar. Biz de hekzagonal bor nitrürü kullanarak biyouyumlu olan, deniz canlılarına zarar vermeyen ancak canlıların tekneye yapışmasını önleyen antifouling katkısını geliştirdik" diye konuştu.

"Alternatif ürün olarak dünya piyasalarına çıkacak"

Ay, iki yıldır devam eden çalışmanın ulusal ve uluslararası patent başvurusuyla tescil edildiğini vurguladı.

Hekzagonal bor nitrür yerleştirerek antifouling boyaları oluşturmaya başladıklarını anlatan Ay, "Geliştirilen antifouling boyanın laboratuvar testleri tamamlanmış ve farklı denizlerde testleri başlamıştır. Denizel ortamdaki testlerden alınan ilk sonuçla olumludur. Alternatif bir ürün olarak dünya piyasalarına çıkacak. Geliştirdiğimiz biyouyumlu antifouling boya ile denizel ortamda canlılara zarar verilmeden ekolojik denge bozulmadan gemiler daha ekonomik ve verimli şekilde çalışabilecektir" ifadelerini kullandı.