Zekâ türleri ve özellikleri...

Amerikan psikolog Howard Gardner tarafından keşfedilen bir yaklaşımdır. Gardner'ın çoklu zekâ kuramına göre, zekâ tektir. Fakat kendi içinde sınıflara ayrılır. İnsan zekâsı 9 alt kategoriye ayrılmıştır. 9 alt kategori; bireyin sahip olduğu zekâyı hangi alanlarda daha etkili kullanabileceğini ve gösteren zekâ türlerinden oluşur. Çoklu zekâ kuramı her insanın özel yeteneklerine, ilgi alanlarına ve zekâsını kendine özgü kullanma ve buna göre meslek seçmeni yaparak başarı sağlamaya yardımcı olur. Her zekâ çeşidinin aktif olarak geliştirilebileceğini ifade eder. Çoklu zekâ kuramı kendimizi, çevremizi ve dünyayı algılama ve yorumlama biçimlerimizi bile etkiler.

Zekâ Türleri ve Kısaca Özellikleri…

1) Sözel – Dilsel Zekâ: Dil becerileriyle ilgili olan ve kendini iyi ifade edebilen ve hitabeti gelişmiş kişilerin zekâ türüdür. Yazarlar, şairler, hatipler ve dil bilimciler sözel zekâsı gelişmiş kategori arasında yer alır.

2) İçsel Zekâ: Kişinin kendini iyi tanıması, içsel potansiyelinin farkında olması ve bunları faydaya dönüştürme becerisiyle ilgilidir. Bu kişilerin en belirgin özelliği diğer insanlara göre sezgilerinin daha çok kuvvetli olmasıdır. Bu zekâ türüne sahip kişilerde beceri – hedef uyumu vardır. Motivasyon konuşmacıları bu zekâ türünde yer alır.

3) Kinestetik Zekâ: Beyin – beden koordinasyonuyla ilgili ve zihninin ve bedeninin mükemmel uyumu ifade eder. Kinestetik zekâsı yüksek kişiler, jest, mimik ve beden hareketlerini ustalıkla kullanır. Beden dillerini etkili kullandıkları için duygu ve düşüncelerini anlatma konusunda başarılıdır. Karşısındaki kişiye dokunmayı ya da bir nesneye temas etmeyi sever.

4) Uzamsal - Görsel Zekâ: Görmeyle ilgili ve zihin gücü (zihinde canlandırma) ilgilidir. Görüntüleri hafızaya alma, isimleri unutmuş olsa da, simaları hatırlama, kavram ve olayları görsel olarak algılama ve tasvir etmedir. Bu zekâya sahip kişiler bir şey hatırlamak istediklerinde, görsel sahneyi hatırlamaya çalışırlar. Bu esnada gözleri yukarı sağa ve sola doğru yönelir. Buradaki amaç; zihnin görsel sahneyi hafıza da arayarak bulmasıdır. Tasarımcılar, fotoğrafçılar, mimarlar, ressamlar ve yönetmenler başarılı oldukları meslek gruplarıdır.

5) Müziksel Zekâ: Doğadaki seslere ve müziğe duyarlı olmakla ilgili zekâ türüdür. Ritmik duyuları fazlasıyla gelişmiş olan kişilerdir. Bu zekâya sahip kişiler, nota bilmeden ve eğitim almadan enstrüman çalabilir. Şarkıcılar, seslendirme sanatçıları ve orkestracılar bu zekâ türünde yer alır.

6) Doğasal Zekâ: Doğayı bütün haliyle anlama, yorumlama becerisiyle ilgilidir. Bu zekâya sahip kişiler; doğayı, hayvanları, çiçek ve bitkileri sever. Aynı zamanda araştırma yapmayı ve yeni yerler keşfederek seyahat etmeyi severler. Botanik, arkeoloji, dağcılık, jeoloji alanlarında başarılı olur.

7) Sosyal Zekâ: Kişilerin hem bireysel hem de toplumsal konuları anlama, yorumlama ve iyi analiz etmeleriyle ilgilidir. Bu zekaya sahip kişilerin en belirgin özelliği duygusal ve empati kurabilmeleridir. Bu yüzden karşındaki kişinin duygusunu anlama ve hatta yönetme konusunda başarılıdır. Sosyolog, psikolog, siyaset ve eğitmenlik mesleklerinde başarılı olurlar.

8)Matematiksel Zekâ: Sayı ve sembolleri etkin kullanma, anlamlandırma ve soyut kavramları mantıkla yürütebilme ile ilgilidir. Bu zekâya sahip kişiler, analitik düşünme yeteneğine sahiptir. Yaşanan bir olayda parçaları bir araya getirerek sonuç çıkararak tüme varım konusunda oldukça ustadır. Sayısal alanlarda kendini kanıtlamış kişiler bu zekâya sahiptir. Matematik, fizik, biyoloji mesleklerinde başarı gösterir.

9) Varoluşsal Zekâ: Analitik düşünmekle birlikte çevresinde yaşanan olaylara farklı bir açıdan bakarak ve yorumlayan kişilerin sahip olduğu zekâ tipidir. Din adamları, kuantumcular, fizikçiler ve matematikçiler varoluşsal zekâları ön planda olan kişilerdir.

Çeşitli internet sitelerinde ''Çoklu Zekâ'' testlerine ücretsiz ulaşabilir ve şuana kadar bilmediğin yeteneklerini keşfedebilirsin.

Instagram: ozgavcu

YouTube: Özge Avcu

Sevgilerimle.