Murat Çan, Fındık Üreticilerini Ziyaret Etti: "Türk Fındık Üreticisine İhanet Ediliyor"

MEHMET REBİİ ÖZDEMİR

CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, "Türkiye dünya fındık üretiminde ihracatında da yüzde 70'in üzerinde bir rakamla, en büyük tedarikçi pozisyonunda. Fındıktan yıllarca, 20 küsur yıldan beri son 20 yılı baz aldığımızda 2 milyar doların üzerine çıkamayan bir ihracat durumundayız ama bizden 2 milyar dolara bu fındığı alan var. Yaklaşık 14-15 milyar dolar civarında bir dönüşümle kar elde ediyorlar. Bu Türk vatandaşına, Türk üreticisine yapılmış en büyük ihanettir. Bu ihanetin içerisinde yerli işbirlikçileri de var" dedi.

CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, CHP 19 Mayıs İlçe Başkanı Yakup Konuş ile birlikte Ormancık Mahallesi'nde fındık üreticisi eski muhtar Ali Kaleli'yi bahçesinde ziyaret etti. Çan, burada şunları söyledi:

"TÜRK ÜRETİCİSİNE YAPILMIŞ EN BÜYÜK İHANETTİR"

"Samsun 19 Mayıs ilçesinde Ormancık köyünden Ali Kaleli abimizin bahçesindeyiz. Yıllarca burada muhtarlık yapmış, abimizin fındık bahçesindeyiz. Fındık bildiğimiz gibi Türkiye'de tarım ihracatının önde gelen yerli milli ürünlerinden, bundan 2-3 gün kadar önce, Meclis bahçesinde yaptığımız basın açıklamasında hükümetin verdiği fındık fiyatıyla fındık üreticisine ihanet ettiğini fındık uluslararası kartellere üreticiyi tercih ettiğini söyledim. Burada da yine üreticimizin yanındayız. Samsun bildiğimiz gibi Türkiye'de fındık üretiminin en çok yapıldığı ikinci il, Türkiye dünya fındık üretiminde ihracatında da yüzde 70'in üzerinde bir rakamla, en büyük tedarikçi pozisyonunda. Fındıktan yıllarca, 20 küsur yıldan beri son 20 yılı baz aldığımızda 2 milyar doların üzerine çıkamayan bir ihracat durumundayız ama bizden 2 milyar dolara bu fındığı alan var. Yaklaşık 14-15 milyar dolar civarında bir dönüşümle kar elde ediyorlar. Bu Türk vatandaşına, Türk üreticisine yapılmış en büyük ihanettir. Bu ihanetin içerisinde yerli işbirlikçileri de var. Yıllarca AKP'de milletvekilliği yapmış insanlar, fındık ihracatı konusunda ya da fındık fiyatının belirlenmesi konusunda dış kartellerle, dış işbirlikçileriyle bir arada olarak Türkiye'de fındık fiyatı belirliyorlar.

Biliyorsunuz bundan 20 yıl kadar önce, yaklaşık, fındık fiyatı aşağı yukarı belirlenirken, Fiskobirlik eksperlerine danışılırdı. Onlar rekolteyi belirler, bir maliyet çıkarırlar. Aynı maliyet bu yılda çıkarıldı, yaklaşık 80 lira civarında bir fındığın maliyeti söz konusu ama açıklanan rakam, Giresun kalite fındık için 84, Levant kalite fındık, yani şu an elimde bulundurduğum fındık için ise 82,50 lira. Ben böyle bir bilgilendirme yaptıktan sonra, Samsun 19 Mayıs ilçesi ki, son yıllarda tarım arazilerinin büyük bir kısmını özellikle engebeli orman vasıflı tarım arazilerinin büyük bir kısmını fındığa dönüştüren bir ilçemiz. Burada fındıktan, gelirin önemli bir kalem olduğunu biliyoruz, geçmiş yıllara oranla. Şimdi köyümüzde Ormancık köyümüzde uzun muhtarlık yapmış, aslen Rizeli olan, Ali Kaleli abimizin bahçesindeyiz. Kendisine soralım bu yıl açıklanan fındık fiyatıyla alım gücünüzü değerlendirdiğinizde, geçtiğimiz yıllardaki fındık fiyatı arasındaki bize birazcık bilgi verir misiniz?"

"ARAZİLERİMİZİ HEP FINDIĞA YATIRDIK BAHÇEMİZ BİLE YOK"

Ali Kaleli, Can'ın sorusu üzerine şöyle konuştu:

"Yani fındık fiyatı bizi memnun edecek fiyat değil çünkü gübre fiyatları çok yüksek, ilaç ona göre, işçilik keza çok yüksek, işte arkadaşımız geldi konuşacağız bugün bakalım, kaça bağlayacağız işi? Memnun değiliz fiyatlardan. Yani hayat pahalı, çok pahalı. Bugün en azından 100 lira olması lazım. Bu fındığın fiyatı ki vatandaş, biraz vatandaşın cebinde parası kalsın. Aile boyu adam çalışıyor buna. 7 yaşından 70 yaşına kadar. Ben şimdi 70 yaşındayım. Şu pantolonumu çeksem, ayaklarımın halini görsen perişan. Kollarımı görseniz hep taş izi bunlar. Dediğimi gibi fiyattan memnun değiliz. En büyük sıkıntı akaryakıta gelen zamlarda. Çarşıya gideceğiz, pazardan bir şey alacağız, biz arazilerimizi hep fındığa yatırmışız. Bahçe bile yok. Gideceğim pazardan bir şey almaya bize 14 kilometre, ben şimdi 150 lira yakıt yakacağım. Buradan aşağıya gidiş geliş. Yakıt çok pahalı. Sebze alacasınız keza, 50 liraya doldurduğum bir çantayı 600-700 lirayla ancak dolduruyoruz. Yani hayat böyle ne kadar gider?"

"FINDIĞIN FİYATININ 65-70 LİRAYA DÜŞERSE ÇOK ÜZÜLÜRÜM"

Tarım Kredi Kooperatifi üyesi CHP 19 Mayıs İlçe Başkanı Yakup Konuş ise şunları ifade etti:

"Ben de 27-28 yıl tarım kesiminde çalıştım. Tabi eskiden DMO'larımız vardı. Fındıkçılar için Karadeniz yağlı tohumlar vardı. Mesela 19 Mayıs merkezde depo kiralardı, ikisi de çiftçinin ayağına gelirdi. Fındık üreticisinin ayağına gelirdi. Randımanı tespit ederdi. ve oradan teslim alırdı. Halden anlardı. Şimdi TMO'ya gidiyor randevu sistemiyle çalışıyor bildiğim kadarıyla. Ali abinin 2-3 sene önce öyle bir problemi olmuştu. 2-3 defa götürdü veremedi geri getirdi sonra tüccara verdi. Yani fiyatlardan ziyade tabii ki fiyatlar çok önemli, girdi maliyetleri, çiftçi girdi maliyetleri çok yüksek ancak devletin burada belirleyici bir fiyatı çiftçi lehine belirlemesi lazım. Yani nedir? DMO açıklamalıdır. Fındığın randımanına göre ben bu fındığı devlet kaç lira açıkladı? 85 liranın altında fındık almayacağım diye belirlemesi lazımdır. Onu belirlemez ise, inanın belki fındık satış fiyatları göreceksiniz, inşallah olmaz, ben üzülürüm çok çiftçi adına üzülürüm. Belki 65-70 liraya düşecektir diye düşünüyorum. Allah göstermesin. Yani bu konuda bir yığın çiftçi bunun gözüne bakıyor. Bunları toplayalım satalım, gelir elde edelim de bununla ilgili düğün yapalım. Bizim sulanabilir arazi dışında 19 Mayıs içinde aşağı yukarı dağlık kesimlerde çok büyük, ölçüdeki köylerimizde üretiliyor bu fındık. Tonajını yaklaşık olarak bilmiyorum ama çok ana bir ürün diyebiliriz."