Rusya, Cilvegözü sınır kapısından Suriye'ye insani yardımların uzatılması teklifini veto etti

Rusya, Türkiye üzerinden Suriye'nin kuzeybatısında muhaliflerin kontrolündeki bölgede yaşayan yaklaşık 4 milyon kişiye yapılacak insani yardımların 12 ay süreyle uzatılmasına ilişkin teklifi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde veto etti.

İrlanda ve Norveç tarafından hazırlanan karar tasarısı 13 lehte oy alırken Çin çekimser kaldı. Bir kararın kabul edilmesi için dokuz lehte oyun yanı sıra Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri olan Rusya, Çin, ABD, İngiltere ve Fransa'nın veto etmemesi gerekiyor.

BM'nin Türkiye'deki Cilvegözü Sınır Kapısı üzerinden Suriye'nin kuzeyine yönelik yardım ulaştırma yetkisi 10 Temmuz'da sona eriyor. Söz konusu yetki 2014'ten beri yürürlükte.

Yardımlar, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad yönetimine muhaliflerin kontrolündeki İdlib'e Bab el-Hava Sınır Kapısı'ndan geçerek ulaştırılıyor. Geçtiğimiz yıl 10 bin civarında insani yardım yüklü kamyon buradan bölgeye ulaştırıldı. Bu sınır kapısı, Şam kontrolündeki bölgelerden geçmeden İdlib'e yardım ulaştırabilen tek nokta.

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, "Bu bir ölüm kalım meselesi. Ve trajik bir şekilde, bu oylama ve utanmadan veto kullanan ülke yüzünden insanlar ölecek" dedi.

15 üyeli Güvenlik Konseyi daha sonra Suriye'nin müttefiki olan Rusya'nın BM operasyonunu altı aylığına onaylama ve Suriye'de geniş çaplı uluslararası yeniden inşa çabalarını destekleme önerisini oyladı. Yalnızca Rusya ve Çin'in lehte oy kullandığı oylamada ABD, İngiltere ve Fransa aleyhte oy kullanırken geri kalan 10 konsey üyesi çekimser kaldı.

Rusya'nın BM Büyükelçi Yardımcısı Dmitri Polyanskiy ikinci oylamanın ardından yaptığı açıklamada, Moskova'nın "egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstererek" Suriye'ye yardım sağlamaya devam edeceğini söyledi.

ABD, İngiltere ve Fransa altı ayın yardım gruplarının etkin bir şekilde planlama yapmaları ve faaliyet göstermeleri için yeterli bir süre olmadığını belirtti.

Batılı güçler, Suriye'de siyasi bir çözüm yönünde ilerleme sağlanana kadar geniş çaplı yeniden inşa çabalarına fon sağlanmasına da karşı çıkıyor.

BM'nin Türkiye'den Suriye'ye yardım operasyonu için mevcut yetki süresi Pazar günü sona eriyor. 15 üyeli konseyde, hala bir anlaşmaya varılıp varılamayacağını görmek için müzakerelere devam etmesi bekleniyor.

Çin'in BM Büyükelçisi Zhang Jun da tüm konsey üyelerine "pes etmemeleri" ve müzakerelere devam etmeleri çağrısında bulundu. Birleşik Arap Emirlikleri'nin BM Büyükelçisi Lana Nusseibeh ise "milyonlarca Suriyelinin ihtiyaçlarının kış boyunca karşılanmasını sağlamak için" dokuz aylık bir uzatma önerdi.

Güvenlik Konseyi'nin yardım operasyonunun yetkilendirilmesine ilişkin oylaması yıllardır tartışmalı bir konu.

Güvenlik Konseyi 2014 yılında Irak, Ürdün ve Türkiye'deki iki noktadan Suriye'de muhaliflerin kontrolündeki bölgelere insani yardım ulaştırılmasına izin vermişti. Ancak veto yetkisine sahip Rusya ve Çin bu yetkiyi sadece bir Türkiye'de bir sınır kapısıyla sınırlandırdı.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres geçtiğimiz ay Güvenlik Konseyi'ne başvurarak Suriye'nin kuzeybatısına Türkiye'den yardım sevkiyatına verilen onayı uzatmasını istedi.