Bdt Ülkeleri Başbakanları Özbekistan'da Toplandı

TAŞKENT (ÅA) - Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri başbakanları, Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te bir araya geldi.

Taşkent'teki Forumlar Sarayı'nda düzenlenen toplantıya Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, Kazakistan Başbakanı Bakıtcan Sagintayev, Kırgızistan Başbakanı Sapar İsakov, Tacikistan Başbakanı Kahir Rasulzade, Belarus Başbakanı Andrey Kobyakov, Ermenistan Başbakanı Karen Karapetyan, Azerbaycan Başbakan 1. Yardımcısı Yakup Eyubov, Türkmenistan Başbakan Yardımcısı Esenmurat Orazgeldiyev ile Moldova'nın Belarus'teki Büyükelçisi Viktor Sorogan katıldı.

BDT Dönem Başkanı Rusya'nın Başbakanı Dmitriy Medvedev, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, BDT'nın bölge ülkeleri arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi için önemli bir hukuki altyapı oluşturduğuna dikkati çekerek, Rusya'nın BDT'nin ilke ve stratejisine bağlı olarak tüm ortaklarıyla ilişkilerini geliştirmeyi sürdüreceğini vurguladı.

Medvedev, BDT ülkeleri arasındaki dış ticaret hacminin artışa geçtiğine işaret ederek, bu rakamın yılın ilk yarısında yüzde 25 oranında arttığını belirtti.

Ev sahibi Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov da ülkesinin BDT'yi ülkeler arasındaki iş birliği konuları ve güncel meseleleri ele almak için benzersiz ve verimli bir alan olarak gördüğünü dile getirerek, Özbekistan'ın BDT bünyesindeki ticari-ekonomik, yatırım, ulaşım ve taşımacılık, turizm, eğitim, güvenlik ve diğer alanlardaki faaliyetine yeni bir dinamik katmak istediğini söyledi.

Örgüt bünyesinde tam kapsamlı serbest ticaret bölgesinin oluşturulmasının, ulaşım ve taşımacılık ağının geliştirilmesinin, ülkeler arasında turizm alanındaki iş birliğinin arttırılmasının, çağdaş tehditlere karşı ortak mücadelenin önemini vurgulayan Aripov, bunun ülkeler arasındaki ilişkilerin ve iş birliğinin daha da artmasını sağlayacağını kaydetti.

Kırgızistan-Kazakistan sorunu

Kırgızistan Başbakanı Sapar İsakov ise ülkesi ile Kazakistan arasında son dönemde yaşanan soruna değinerek Kazakistan'ın sınır kapılarında asılsız engeller çıkardığını söyledi.

Her iki ülkenin de Avrasya Ekonomik Birliğinde (AEB) yer almasına rağmen Kırgız-Kazak sınır kapılarından geçişlerin zorlaştığına işaret eden İsakov, her gün 500-600 aracın sınır geçmek için bekletildiğini, bir yük kamyonunun ancak birkaç günde sınırı geçebildiğini anlattı.

İsakov, bu durumdan tüm tarafların zarar gördüğüne dikkati çekerek, bunun BDT ülkeleri arasındaki entegrasyon sürecine, ikili anlaşma ve uluslararası normlara aykırı olduğunu ifade etti.

Kırgızistan hükümetinin sınırda gerginliğin artmaması için gereken tüm tedbirleri aldığını, sınırda bekleyen vatandaşlar için olumlu koşulları yarattığını belirten İsakov, 20 günü aşkın süredir Kırgız-Kazak sınırındaki sorunun çözüme kavuşmadığını bildirdi.

Kırgızistan hükümetinin sorunun çözümü için AEB ve Dünya Ticaret Örgütüne şikayette bulunmaya mecbur kaldığını hatırlatan İsakov, Kazakistan'ın Kırgızistan ile sınırda uyguladığı sıkı denetim tedbirlerinin geçici nitelik taşıdığını ve bu sorunu kardeşlik ve iyi komşuluk ilişkileri kapsamında çözmenin mümkün olduğuna inandığını vurguladı.

Kazakistan Başbakanı Sagintayev de hükümetinin bu meseledeki tutumunun AEB'nin Ortak Ekonomik Alanı oluşturma ilkelerine uygun olduğunu ve birliğe üye ülkelerin ekonomik riskleri ve zararlarını minimize etmeyi amaçladığını belirtti.

Sagintayev, Kırgızistan hükümetine AEB çerçevesindeki taahhüt ve yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunduklarının altını çizdi.

Kırgızistan tarafının yapıcı tutum sergileyeceğini umut ettiğini dile getiren Sagintayev, Kırgızistan tarafını, ulusal mevzuatın normlarını AEB vergi idaresi kurallarına uygun hale getirmeye, yasa dışı ihracata karşı mücadele etmeye, ürünlere AEB şartlarına uygun veterinerlik-sıhhi ve bitki sağlığı kontrolünü sürekli ve etkili uygulamaya, AEB ülkeleri ulaştırma mevzuatı ihlallerini ve Kazak-Kırgız sınırında yasa dışı kaçakçılığı önlemeye çağırdı.

Toplantıda BDT ülkeleri arasındaki siyasi, mali, ticari-ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine ilişkin konular ele alınarak, bununla ilgili anlaşmalar imzalandı. Toplantıda bir sonraki BDT başbakanları toplantısının 1 Haziran 2018'de Duşanbe'de yapılması da kararlaştırıldı.

Kazakistan'ın, 10 Ekim'de Kırgızistan-Kazakistan gümrük kapılarında ek denetim tedbirlerini artırmasının ardından yaya ve araç geçişlerinde oluşan uzun kuyruklar, Kırgızistan'ın diğer ülkelerle taşımacılığı ve ihracatında sorunlar yaratıyor.