Mezar Taşında "Babacan Usta" İmzası

Ahlat ilçesinde bulunan Selçuklu Mezarlığı'nda devam eden liken temizliği ve restorasyon çalışmalarında tarihi 15. yüzyıla uzanan "Babacan" adlı kümbet ustası tarafından yapılmış, işleme olarak da ilk defa karşılaşılan mezar taşı bulundu.

Eski Ahlat Şehri Kazıları Başkanı Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Recai Karahan tarafından Selçuklu Mezarlığı'nda yürütülen çalışmalarda, Emir Bayındır Kümbeti'ni yapan "Babacan" isimli ustanın yaptığı bir mezar taşı bulundu.

Konu ile ilgili olarak açıklamada bulunan Karahan, buldukları mezar taşının bu sezon içerisinde ortaya çıkarılan mezar taşlarından bir tanesi olduğunu belirtti.

Mezar taşının 15. yüzyılda Emir Bayandır Türbesi'ni yapan Babacan Usta'nın eseri olduğunu vurgulayan Karahan, "Böyle bir eserle ilk defa karşılaşıyoruz. Diğer eserleri yapıp da mezar taşını yapan ustayla ilk defa karşılaşıyoruz. Mezar taşının önemli kılan bir özellik ise usta babasından bahsediyor. Babacan isimli usta. Bu da bizim için önemli" diye konuştu.

YYÜ'den sanat tarihi uzmanı Mustafa Oral ise taşların üzerindeki likenlerin temizliğinin yapılmasıyla birlikte Babacan Usta'nın yaptığı mezar taşındaki süslemelerin diğerlerine göre çok farklı olduğunu gördüklerini söyledi.

Alandaki tek örnek olabilecek nitelikte bir mezar taşının ortaya çıkarıldığını anlatan Oral, şöyle konuştu:

"Öncelikle mezar taşının en büyük özelliği, Akkoyonlu döneminde Emir Bayındır Kümbetini ve mescidi yapan Babacan isimli usta tarafından yapılması. Burada mezar taşı da yapmış olduğu tespit edildi. Diğer ustalarla kıyasla tüm mezar taşlarındaki usta imzaları batı ya da doğu tarafta olmasına karşın, bu usta ise mezar şahidesinin yan sağ ve üst köşesine kendi imzasını atmış 'Ameli Babacan Bin Teoman' diye. Kendi babası olan Teoman'ın da ismini burada zikretmiş olması bir ilk. Bu bizim için oldukça farklı ve önemli bir durum. Usta kümbetin üzerinde dahi babasından bahsetmezken, bu mezar taşında kendi babasından da bahsetmiş. Ayrıca süsleme unsurlarına değinecek olursak. Mezarlık alanında bitkisel motifler, geometrik ve ejder motifleri çok sık rastladığımız bir durumdu. Ancak bu mezar taşında kar tanelerinin olması ve iç içe geçmiş yıldız geometrik motiflerinin olması, bunu diğer mezar taşlarından ayrı kılıyor."

Mezarın 12 yaşındaki hafız bir çocuğa ait olduğunu belirten Oral, "Ömrüne doymamış diye bahsediliyor. Bu çocuğun aynı zamanda Allah'ın kelamını ezberleyen, yani hafız olduğunu nitelendirilmiş olması bu mezarı ayrıca önemli kılıyor. Belki de bu mezar taşını böylesine büyük bir ustanın yapmış olmasının sebebi de bu olabilir. Küçük bir hafız olması bu önemi belki daha da artırmıştır diye düşünüyoruz" dedi.