Bolu'da üretilecek fotodedektörler Türkiye'nin "Ay görevi"nde kullanılacak

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygulama ve Araştırma Merkezinde (NÜRDAM) tasarımı ve üretimi yapılacak galyum nitrat (GaN) tabanlı fotodedektörler, Türkiye'nin Milli Uzay Programı kapsamında yapılması hedeflenen Ay görevinde kullanılacak.

NÜRDAM ve Çin Bilimler Akademisi tarafından hazırlanan "Ay Görevi Roket Ateşleyici Sistem Veriminin İzlenmesinde, Yangın Söndürme ve İnfilak Bastırma Sistemlerinde Kullanılacak Üstün Performansa Sahip GaN Fotodedektörlerin Üretilmesi Projesi", TÜBİTAK'tan destek almaya hak kazandı.

Proje kapsamında merkezde gelişmiş uzay iletişimi, füze algılama, alev sensörleri, biyolojik süreç algılama, hava temizleme, ozon algılama gibi birçok alanda kullanılan GaN tabanlı fotodedektörlerin tasarımı ve üretimi yapılacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tanıtımı yapılan Milli Uzay Programı'ndaki stratejik 10 hedeften biri olan Ay görevinde kullanılacak fotodedektörler, roket teknolojisi için kritik öneme sahip sensörler arasında bulunuyor.

"Bütçenin gönderilmesinden sonra çalışmalara başlayacağız"

NÜRDAM Müdürü Prof. Dr. Ercan Yılmaz, AA muhabirine, merkezde çeşitli çalışmalar yürüttüklerini, bunlardan birinin Çin Bilimler Akademisi ile ortaklaşa hazırladıkları proje olduğunu anlattı.

Projenin TÜBİTAK tarafından desteklendiğini aktaran Yılmaz, "Sayın Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı gibi Ay görevindeki roket sisteminin ateşleyici kısmının veriminin izlenmesinde, yangın söndürmede ve infilak bastırmada kullanılacak sensörlerin üretimini burada gerçekleştireceğiz. Proje onaylandı, şu anda bütçesini beklemekteyiz. Bütçesinin gönderilmesinden sonra çalışmalara hızlı şekilde başlayacağız." diye konuştu.

Yılmaz, Ay görevi için üretecekleri sensörlerin projesinin Türkiye Uzay Ajansı (TUA) tarafından da destek aldığını belirterek, üretim sürecini tamamladıktan sonra TUA ile iş birliği içerisinde rokete entegre etme sürecine başlayacaklarını bildirdi.

"Yerli uyduların radyasyon sensörlerini ürettik"

Yerli uydularda kullanılacak radyasyon modülünün geliştirilmesiyle ilgili çalışmalarının da olduğunu anımsatan Yılmaz, şu bilgileri paylaştı:

"Bu kapsamda radyasyon sensörlerini ürettik ve modül haline dönüştürdük. TÜBİTAK Uzay tarafından da test edilip onaylandı. Yerli uydularımız olan İmece Uydusu'na ve APSCO Uydusu'na entegrasyon süreci başladı. 2022'nin başlarında İmece Uydusu'nun fırlatılması bekleniyor. Ondan sonra verileri almaya başlayacağız."