Kanal İstanbul nedir? Kanal İstanbul Projesi nedir? Kanal İstanbul güzergahı

2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "çılgın proje"si olarak basına yansımış; ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutulmuştu. Kanal İstanbul'un ilk ihalesi 26 Mart 2020 tarihinde gerçekleşen ve gemi tarfiği rahatlatmak amacıyla yapılan su yolu projesidir. Peki, Kanal İstanbul Projesi ne zaman başlayacak, Kanal İstanbul nereye yapılacak ve Kanal İstanbul güzergahı Kanal İstanbul maliyeti ne kadar? İşte detaylar...

KANAL İSTANBUL NEDİR?

İlk defa 23 Eylül 2010'da gazeteci Hıncal Uluç tarafından "Başbakan'dan bir 'Çılgın' proje ki.." adlı yazısında projenin içeriği verilmeden bahsedilmiştir. 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın deyimiyle "çılgın proje" olarak basına yansıdı ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutuldu. 27 Nisan 2011 tarihinde Sütlüce'de bulunan Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan basın toplantısıyla projeye ilişkin temel bilgiler açıklandı.

KANAL İSTANBUL PROJESİ'NİN ÖZELLİKLERİ

Açıklamalara göre, resmî adıyla Kanal İstanbul, şehrin Avrupa Yakası'nda hayata geçirilecek. Hâlihazırda Karadeniz ile Akdeniz arasında alternatifsiz bir geçit olan İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir su yolu açılacak. Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada 2023 yılına değin kurulması öngörülen iki yeni kentten biri kurulacak. Kanalın uzunluğu 40–45 km; genişliği yüzeyde 145–150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak.Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacaktır.

453 milyon metrekareye kurulması planlanan "Yeni Şehir"'in 30 milyon metrekaresini Kanal İstanbul oluşturmaktadır.Diğer alanlar 78 milyon metrekare ile havaalanı, 33 milyon metrekare ile Ispartakule ve Bahçeşehir, 108 milyon metrekare ile yollar, 167 milyon metrekare ile imar parselleri ve 37 milyon metrekaresi ise ortak yeşil alanlara ayrılmıştır.

Projenin etüt çalışması iki yıl sürecek. Çıkartılan topraklar, büyük bir havalimanı ve liman yapımında kullanılacak, taşocaklarının ve kapatılan madenlerin doldurulması için yararlanılacak. Projenin maliyetinin 10 milyar doların üzerinde olabileceği belirtiliyor.

15 Ocak 2018 tarihinde projenin güzergâhı belli olmuştur. Ulaştırma Bakanlığı tarafından projenin Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçeceği kamuoyuna duyurulmuştur.

Kanal İstanbul için rekonstrüksiyon ihalesi yapılması ile beraber vatandaşlar Kanal İstanbul hakkında araştırmalara yapmaya başladı. Kanal İstanbul hakkında çok yönlü araştırmalar yapılırken en çok Kanal İstanbul nereye yapılacak? Kanal İstanbul güzergahı Kanal İstanbul maliyeti, Kanal İstanbul nedir? Kanal İstanbul Projesi ne zaman başlayacak gibi konuların detayları merak ediliyor. Kanal İstanbul nedir?KANAL İSTANBUL NEDİR?Kanal İstanbul, İstanbul'da yapılması düşünülen bir suyolu projesidir. 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "çılgın proje"si olarak basına yansımış; ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutulmuştur. 27 Nisan 2011 tarihinde Sütlüce'de bulunan Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan basın toplantısıyla projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştır.

KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz'e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

KANAL İSTANBUL NEREYE YAPILACAK VE KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

15 Ocak 2018 tarihinde projenin güzergahı belli olmuştur. Ulaştırma Bakanlığı tarafından projenin Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçeceği kamuoyuna duyurulmuştur.

KANAL İSTANBUL PROJESİ NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan son günlerin en çok tartışılan projesi Kanal İstanbul'la açıklamalrda bulundu. Turhan, Kanal İstanbul Projesi ne zaman başlayacak konusuna da değinerek "İstanbul Boğazı'na alternatif sağlayacak mal ve can güvenliğinin teminatı olacak Kanal İstanbul'un tüm hazırlıkları bitmek üzere, inşallah önümüzdeki yıl yakında kazmayı vuracağız." dedi.

KANAL İSTANBUL YAPIMI NE KADAR SÜRECEK?

Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.

KANAL İSTANBUL İSTİHDAM RAKAMLARI

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.

KANAL İSTANBUL PROJESİ'NİN MALİYETİ?

Projenin toplam maliyeti 75 milyar ₺ olarak açıklanmıştır. Köprü ve havalimanları gibi yatırımlar da hesaba katıldığında toplam maliyetin 118 milyar ₺ olacağı tahmin edilmektedir.

Projenin finansmanı

İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, projenin kendi kendisini finanse edebilecek bir proje olduğunu ifade etti ve "Birkaç yüz milyar dolar para getirebilecek bir proje. Şu anki boğazdan çok daha güzelini bile yapabiliriz." diye konuştu. Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Aşçıoğlu, projenin devlete sıfır maliyeti olacağını düşündüğünü belirtti. Aşçıoğlu, "Başbakan 'Genellikle devlet arazilerinin yoğun olduğu yerlerden geçmeye gayret göstereceğiz.' dedi. Bu ikinci boğazın maliyetini karşılar ve geçer. Yatırım oralara kayacak. Devletin malı değerlenecek." dedi. Fakat, Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Korkut Boratav'ın dediğine göre Kanal İstanbul'un "özel ve toplumsal getiri ve maliyet öğelerini birlikte dikkate alan bir net getiri hesabının negatif bir değer vermesi dahi olasıdır."

Montrö Sözleşmesi

Ana madde: Montrö Boğazlar Sözleşmesi

Projenin İstanbul Boğazı'na alternatif bir kanal olduğu ortaya çıkınca hukukçular arasında kanalın yasal statüsü hakkında tartışmalar başladı. Kanalın Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne aykırı bir durum yaratıp yaratmayacağı tartışılmaya başlandı.

Montrö sözleşmesi ile Amerika Birleşik Devletleri, Karadeniz'e ancak sınırlı tonajlarla, yüklerle, silahlarla ve sınırlı bir süreliğine girebiliyordu. Yapılması planlanan bu kanalın Montrö sözleşmesine dâhil olup olmayacağı ve Yeni Büyük Oyun'daki yeri de tartışma konularından birisi oldu.

Birçok hukukçu yapılan sözleşmenin iki denizi birbirine bağlayan yol veya yollar anlamında değerlendirileceği ve tehlikeli yük geçişi için iyi bir alternatif olmanın dışında fazla bir alternatif sağlamayacağı yönününde görüş bildirmiştir.

25 Kasım 2020 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tekrar askıya çıkarıldı.

Çevresindeki sanayi ve lojistik alan fonksiyonları nedeniyle yeni yerleşim alanlarına ihtiyaç duyulduğu gerekçesi ile bölge düşük yoğunluklu konut alanı olarak planlandı. Toplu konut projesinin 2. etabının imar planı değişiklikleri, 13 Mayıs 2020 tarihinde onaylanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından askıya çıkarıldı. Plana askı sürecinde itirazlar geldi.

Bakanlık, askı sürecinde gelen itirazlar doğrultusunda 108, 155 ve 1875 sayılı parselleri planlama alanının dışına çıkardı. Planlama alanının büyüklüğü 1 milyon 364 bin 836 metrekareye indi. Plan değişikliği ile toplu konut alanındaki konut, ticaret, eğitim, sağlık, spor, sosyal tesis, park, ibadet alanı, otopark ve yolların kaplayacağı alanın dağılımı yeniden yapıldı. Yapılan son plan değişikliği, 25 Kasım 2020 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tekrar askıya çıkarıldı.