Kanal İstanbul ne zaman başlayacak? Kanal İstanbul Projesi nedir?

İktidar ile muhalefet arasında tartışma konusu olan Kanal İstanbul Projesi gerçek oluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın haziran sonunda temelinin atılacağını söylemesinin ardından tarih de belli oldu. Bu kapsamda Kanal İstanbul ne zaman başlayacak? Kanal İstanbul Projesi nedir? soruları da yanıt buldu.

KANAL İSTANBUL PROJESİ NEDİR?

Kanal İstanbul, İstanbul'da yapılması düşünülen bir suyolu projesidir. 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "çılgın proje"si olarak basına yansımış; ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutulmuştur. 27 Nisan 2011 tarihinde Sütlüce'de bulunan Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan basın toplantısıyla projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştır.

KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz'e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

KANAL İSTANBUL NEREYE YAPILACAK? KANAL İSTANBUL GÜZERGAHI

15 Ocak 2018 tarihinde projenin güzergahı belli olmuştur. Ulaştırma Bakanlığı tarafından projenin Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçeceği kamuoyuna duyurulmuştur.

KANAL İSTANBUL NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

İktidar ile muhalefet arasında tartışma konusu olan Kanal İstanbul Projesi gerçek oluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın haziran sonunda temelinin atılacağını söylemesinin ardından tarih de belli oldu. Kanal İstanbul için ilk kazma 26 Haziran tarihinde vurulacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Benim çılgın projem" dediği Kanal İstanbul için geri sayım başladı. Erdoğan'ın geçtiğimiz günlerde "Haziran ayının sonunda Kanal İstanbul'u şehrimize kazandırmak üzere temeli atıyoruz" açıklamasının ardından gözler ay sonuna çevrilmişti. Dev proje için tarih netleşti. Kanal İstanbul'un temeli için ilk kazma 26 Haziran tarihinde vurulacak.

KANAL İSTANBUL ÖZELLİKLERİ

Açıklamalara göre, resmî adıyla Kanal İstanbul, şehrin Avrupa Yakası'nda hayata geçirilecek. Hâlihazırda Karadeniz ile Akdeniz arasında alternatifsiz bir geçit olan İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu açılacak. Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada 2023 yılına değin kurulması öngörülen iki yeni kentten biri kurulacak. Kanalın uzunluğu 40–45 km; genişliği yüzeyde 145–150 m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak.Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacaktır.

453 milyon metrekareye kurulması planlanan Yeni Şehir'in 30 milyon metrekaresini Kanal İstanbul oluşturmaktadır. Diğer alanlar 78 milyon metrekare ile havaalanı, 33 milyon metrekare ile Ispartakule ve Bahçeşehir, 108 milyon metrekare ile yollar, 167 milyon metrekare ile imar parselleri ve 37 milyon metrekaresi ise ortak yeşil alanlara ayrılmıştır.

MONTRÖ SÖZLEŞMESİ

Projenin İstanbul Boğazı'na alternatif bir kanal olduğu ortaya çıkınca hukukçular arasında kanalın yasal statüsü hakkında tartışmalar başladı. Kanalın Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne aykırı bir durum yaratıp yaratmayacağı tartışılmaya başlandı.

Montrö sözleşmesi ile Amerika Birleşik Devletleri, Karadeniz'e ancak sınırlı tonajlarla, yüklerle, silahlarla ve sınırlı bir süreliğine girebiliyordu. Yapılması planlanan bu kanalın Montrö sözleşmesine dâhil olup olmayacağı ve Yeni Büyük Oyun'daki yeri de tartışma konularından birisi oldu.

Birçok hukukçu yapılan sözleşmenin iki denizi birbirine bağlayan yol veya yollar anlamında değerlendirileceği ve tehlikeli yük geçişi için iyi bir alternatif olmanın dışında fazla bir alternatif sağlamayacağı yönününde görüş bildirmiştir.

KANAL İSTANBUL MALİYETİ

Projenin etüt çalışması iki yıl sürecek. Çıkartılan topraklar, büyük bir havalimanı ve liman yapımında kullanılacak, taş ocaklarının ve kapatılan madenlerin doldurulması için yararlanılacak. Projenin maliyetinin 10 milyar dolar olacağı belirtiliyor. Yapılan iahle sonucunda rakam resmi olarak etleşecek.

KANAL İSTANBUL YAPIMI NE KADAR SÜRECEK?

Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.

KANAL İSTANBUL İSTİHDAM RAKAMLARI

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.

Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.

Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.