Hangi Erol Akyavaş?

Türk resminin geleneğe yüzünü dönen ve doğunun kültürel mirasını oryantalizm tuzağına düşmeden modern resme taşıyan ustalarından Erol Akyavaş’a ait 190 eserin yer aldığı Retrospektif sergisi İstanbul Modern’de açıldı. Sergiyle ilgili basın toplantısı Erol Akyavaş’ın eşi Ilona Akyavaş, İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, Finansbank yetkilisi Tunç Erdal ve İstanbul Modern Şef Küratörü Levent Çalıkoğlu’nın katılımıyla gerçekleşti.

Güncel algının tersini hayal ettik

Toplantıda konuşan Oya Eczacıbaşı, doğu sanatının mistik ve tasavvufi yönüyle Batı sanatının soyutlama arayışını birleştiren Erol Akyavaş’ın, görünen gerçekliğin ardındakini aradığını söyledi. Serginin Erol Akyavaş’ın 1950’li yıllarda başlayan 1990’lı yılların sonuna uzanan sanat birikiminden bir seçki sunduğunu söyleyen Eczacıbaşı, “Akyavaş, hem doğulu hem batılı olmanın yarattığı ikilem ile, İslam sanatı ve batı sanatı arasında özgün bir sentez yarattı” şeklinde konuştu.

“Bir güncel Akyavaş algısı var. Biz doğrusu bu sergiyi güncel Akyavaş algısının tersini hayal ederek kurguladık” diyen sergi küratörü Levent Çalıkoğlu da sözlerini şöyle sürdürdü: “Akyavaş binbir yüze sahip bir sanatçı. Tek bir ana imge ya da tek bir ana kavram sınırlarıyla tarif edilebilecek bir sanatçı değil. Sanat hayatındaki 50 yıllık sürecin başlangıcında belirgin bir doğu-batı sentezi araştırması, gelenek ve kültürel değerlerle batının yaratıcı, yenilikçi, ileriye bakan yüzünü buluşturma arayışı sözkonusu. Akyavaş kendi dilini, iç dünyasını, hayallerini tüm bu sentezin içerisine sığdırmış, bundan doğan her şeyi de çekinmeden, korkmadan dışarı vurmuş bir sanatçı.” “İnanca ilişkin bir sahneleme, temsil hayal etmek oldukça zor ve riskli bir alan. Her şeyden önemlisi sizi ötekileştirebilecek bir alan” diyen Çalıkoğlu, Akyavaş’ın böyle bir kaderi olduğunu ve tek başına yürüdüğünü söyledi. 

Ünlü ressamın ‘son dönem’ imajı kimleri rahatsız ediyor?

Plastik sanatlarla yakından ilgilenen ve Akyavaş ile alakalı araştırmaları bulunan gazeteci yazar Beşir Ayvazoğlu sergiyi gezenler arasındaydı. Ayvazoğlu’na sergi ile ilgili görüşlerini sorduk.

-AYVAZOĞLU: Bu bir retrospektif sergi. Geriye doğru Akyavaş’ın bütün sanat hayatını yansıtan bir sergi. Dolayısıyla Erol Akyavaş’ın hayatı boyunca geçirdiği bütün aşamaları, değişimleri yansıtması normal. Ama bunun Erol Akyavaş’ın zaman içinde oluşmuş imajı yerine yeni bir imaj yaratmak amacıyla düzenlendiğini ifade edecek şekilde sunum yapılması bana tuhaf geldi. Akyavaş son 20-30 yılında ne yaptıysa, nereye geldiyse odur.  O’nun kendisini ifade etmek için son zamanlarda kullandığı malzemenin tamamen bu toprakların kaynaklarından gelen malzeme olduğunu unutmamak lazım. Dolayısıyla bu toprağın kültürüyle çok sıkı bir ilişki kurmak, bunu yeniden yorumlamak ve dünyaya sunulabilecek bir değer haline getirmek istiyor. Salt malzeme olarak da bakmıyor, o zaman oryantalist olur. Erol bey bir oryantalist değildi. Son çalışmalarının isimlerine bakın, Erol beyin sanat, düşünce ve duygu dünyasını çok iyi yansıtıyor.