6 Ekim'de ne oldu? İstanbul'un Kurutuluşu ne zaman, bugün mü?

6 Ekim'de otobüslerin neden ücretsiz olduğu merak konusu oldu. Her yıl 6 Ekim, bazı önemli olayların ve kutlamaların gerçekleştiği bir tarih olarak karşımıza çıkar. Peki, Bugün özel bir gün mü? Bugün tarihte ne oldu, neden önemli?

BUGÜN ÖZEL BİR GÜN MÜ?

6 Ekim Pazar günü İstanbul'un Kurtuluşu olması sebebiyle saat 23.59'a kadar otobüs, metrobüs, marmaray ve vapur seferleri ücretsiz olarak kullanılabilecek.

6 EKİM'İN ÖNEMİ NEDİR?

İtilaf Devletleri'nin donanmaları, 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması temelinde 13 Kasım 1918'de Haydarpaşa limanına demir attılar ve İstanbul'a girdiler. Bu işgal eylemi, resmi bir işgale dönüşmeden önce 16 Mart 1920'ye kadar devam etti.

Ancak 6 Ekim 1923 tarihinde, Şükrü Naili Paşa tarafından komuta edilen 3. Kolordu, İstanbul'a girdi ve işgal resmen sona erdi. İstanbul'un bu işgalden kurtuluşu, toplamda 4 yıl 10 ay 23 gün sürdü. Her yılın 6 Ekim'i, bu önemli tarihin anısına İstanbul'un kurtuluş günü olarak kabul edildi ve kutlamalar başladı.

6 EKİM'DE NE OLDU?

Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesinden sonra Fahrettin Paşa komutasındaki 5. Süvari Kolordusu İtilaf Devletleri kontrolündeki tarafsız bölgeye doğru ilerlemeye başladı. Bunun üzerine Müttefik kuvvetlerde bulunan Fransız ve İtalyan birlikleri derhal geri çekildi. Çanakkale'de bulunan İngiliz birlikleri General Harrington'un emriyle savunma pozisyonu aldı.

İngiltere, Ankara Hükûmeti ile anlaşma yolları aramaya başladı. Ankara Hükûmeti İstanbul ve Çanakkale boğazlarının denetimini istedi. İngiltere başbakanı Lloyd George bu istekleri reddetti. Birliklere savaş pozisyonu alması emrini verdi. Fakat Harrington ateş açılmaması emrini verdi. Türk birlikleri, İngiliz direnişi ile karşılaşmadan tarafsız bölgeye girerek Çanakkale Boğazı'na doğru ilerlemeye başladı. Türklerle savaşılmasını istemeyen Winston Churchill'in başını çektiği bir grup bakan istifa etti.

Diğer taraftan İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra Damat Ferit Paşa 21 Eylül 1922'de ülkeden kaçtı. Mudanya Mütarekesi gereği Trakya topraklarının teslimi yapılırken Türkiye'yi temsil edecek kişi olarak Mustafa Kemal Paşa'nın isteği ile Refet Paşa; İstanbul komutanı olarak da Millî Müdafaa Umumi Katibi Selahattin Adil Paşa görevlendirildi.

Refet Paşa, 19 Ekim tarihinde TBMM Muhafız Grubu'ndan 100 kişilik bir kuvvetle Gülnihal vapuru ile Mudanya'dan ayrılıp İstanbul'a geldi. Ardından "İstanbul Komutanı" sıfatıyla Selahattin Adil Paşa, 81. Alay ile İstanbul'a geldi. Refet Paşa ve Selahattin Adil Paşa'nın İstanbul'a gelmesine rağmen işgal sonlanmadı. Çünkü mütarekeye göre işgal kuvvetleri barış antlaşması imzalanmasından hemen sonra İstanbul'u boşaltacaktı.

24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra, 23 Ağustos 1923'ten itibaren İtilaf kuvvetleri İstanbul'dan ayrılmaya başladı. Son İtilaf birliği ise 4 Ekim 1923 günü Dolmabahçe Sarayı önünde düzenlenen bir törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti.

6 Ekim 1923'te ise Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul'a girdi ve işgal resmen sonlandı. İşgal 4 yıl 10 ay 23 gün sürdü. Her yılın 6 Ekim'i böylece İstanbul'un kurtuluş günü olarak belirlendi ve kutlanmaya başlandı.