Zaho'da Sığınmacı İzdihamı

ENSAR ÖZDEMİR - MUSTAFA KERİM - Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) saldırıları nedeniyle Musul'un Sincar ilçesi ve çevre köylerden kaçan Yezidiler, Türkiye sınırındaki Duhok'un Zaho ilçesine sığınıyor.

Zaho'da okul, cami, inşaat ve nehir kenarlarında kalan sığınmacıların çoğunun hedefi Türkiye'ye geçmek. Irak tarafındaki İbrahim Halil Sınır Kapısı ile Habur Gümrük Kapısı arasındaki tampon bölgeyi, parkları, bahçeleri ve inşaat halindeki binaları dolduran sığınmacılar, önce Türkiye'ye oradan da her hangi bir Avrupa ülkesine geçecekleri günü bekliyor.

IŞİD'den kaçarak canlarını kurtaran Yezidi aileler, Zaho'da kaldıkları sağlıksız şartlarda çocuklarını korumanın mücadelesini veriyor. Aileler, 50 dereceyi bulan sıcaklıklar ve hijyen şartlarının olmadığı ortamlar nedeniyle salgın hastalıkların yayılmasından endişe ediyor.

Bir benzin istasyonunda Türkiye'ye giriş yapacakları günü bekleyen Hamed İso, Sincar'dan kaçarken bazı akrabalarını geride bıraktığını, kimisinin öldürüldüğünü, kimisinin de IŞİD tarafından kaçırıldığını ileri sürdü.

IŞİD'in özellikle Yezidileri hedeflediğine dikkati çeken Bereket Veddo da yaşadıkları için "yeryüzündeki hiç bir canlıya reva görülmeyecek şeyler" ifadesini kullanıyor.

Evleri yakılan Yezidilerden kurtulanların kendilerini dağlara vurduğunu anlatan Veddo, Yezidi, Türkmen ya da Kürt, saldırıya uğrayanların tek düşüncesinin canını kurtarmak ve daha güvende hissedeceği bir yerde yaşamak olduğunu kaydetti.

Terör örgütü IŞİD'in, Yezidi kızları kaçırıp nikahlarına geçirdiğini iddia eden Xeyri (Hayri) Seydi ise teröristlerin tecavüzüne uğrayan ve bu nedenle intihar eden kızlar gördüğünü iddia etti.

Daha iyi bir ortamda kalacaklarını düşündükleri için Türkiye'ye geçmek istediklerini dile getiren Seydi, "Irak'ta maalesef hijyenin olmadığı kötü şartlarda kalıyoruz. Kalabalık halde aynı ortamlarda barınıyoruz. Çocukların banyo yapma imkanları kısıtlı. Temiz su bulamıyoruz. Hava sıcaklığı 50 derece civarında. Çocuklarımız salgın hastalıklarla karşı karşıya" dedi.

Sığınmacı bebekler

Bazı Yezidi kadınlar, kaçış yolunda ve kaldıkları geçici alanlarda doğum yaptı. Zehra İsa da onlardan biri. İsa, Sincar Dağı'ndaki kaçışın ardından Zaho'daki okul bahçesinde bebeğini dünyaya getirdi.

Doğumun ailenin sevinç gözyaşları dökmesine neden olduğunu ifade deni baba Salih İsa, "Köyümüzden kaçarak dağlara çıktığımızda eşim hamileydi. Çok fazla yoruldu. Zorlu yolculuğumuzda yeteri su ve gıda tüketemediği için bebeğin ve eşimin hayatının tehlikeye gireceğinden çok korktum. Buraya vardığımızda eşimin sancıları arttı. Dünyaya güzel bir kız çocuğu geldi. Yaşadığımız onca acıdan sonra bu kez sevinç gözyaşı dökeceğimiz aklımıza gelmezdi. Bebek, hepimiz, buradaki tüm aileler için moral oldu. Bebeğimize 'Avare' (sığınmacı) adını koymayı düşünüyoruz" şeklinde konuştu. - Erbil