Vakıf Ruhlu Kent: Edirne

SALİH BARAN - Osmanlı bakiyelerini bağrında saklayan eski payitaht Edirne, kültür emanetlerini geleceğe vakıflar aracılığıyla taşıyor.

Başkent sıralamasında "Bursa'nın oğlu, İstanbul'un babası" olarak anılan Edirne'de pek çok abide eser, asırlar öncesinin vakıf duygusunu heybetiyle günümüze yansıtıyor.

Teknolojik imkanların kısıtlı olduğu zamanlarda mimaride zirveyi yakalayan Mimar Sinan'ın günümüz mimarlarını şaşkına döndürdüğü, "Taş dehaya ulaştı, deha taş kesildi" dedirttiği Selimiye Camisi, Osmanlı'da revaklı avlunun ilk kez denendiği Üç Şerefeli Cami, hat yazılarıyla büyüleyen Eski Cami, çinileriyle meşhur Edirne'deki Mevlevi ruhunu yaşatan Muradiye Camisi, akıl hastalarının su ve müzikle tedavi edildiği Şifahane, Mimar Sinan tarafından inşa edilen Sokullu Hamamı, benzer şekilde birçok hamam, geçmişin alışveriş merkezleri kapalı çarşılar, hanlar, medreseler ve kervansaraylar, kentteki bir çırpıda sayılabilecek onlarca vakıf eserinden en bilinenleri arasında yer alıyor.

Geçmişin mirasını geleceğe taşımak amacıyla eserlerin bakım ve korunmasında başrol oynayan Vakıflar Genel Müdürlüğü, son yıllarda Edirne'de pek çok kültürel eserde başlattığı çalışmalarla vakfın yardımlaşma ve dayanışma duygusu yanında koruyup kollama görevini de sürdürüyor.

Edirne Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, önemli bir vakıf mirası bulunan Edirne'de değerli mirasları geleceğe geçmişteki halleriyle taşımak için çalışmalar sürdürdüklerini söyledi.

Edirne'nin, Osmanlı'ya bir asra yakın başkentlik yapmasının ayrıcalığının bugün dahi hissedildiği önemli bir vakıf kenti olduğuna vurgu yapan Güneren, şunları kaydetti:

"Edirne 92 yıl Osmanlı'ya başkentlik yapmış kadim bir şehir, Osmanlı mirasını günümüze taşıyan, bu itibarla vakıf ruhunu yaşatan önemli kentlerimizin başında geliyor. Bu kadim kentte ecdat adeta vakıf kurmak için birbiriyle yarışmış, bizlere muhteşem eserler bırakmış. Biz de Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü olarak, böylesi önemli bir kentin vakıf eserlerini geleceğe taşımada köprü vazifesi olmaktan gurur ve kıvanç duyuyoruz.

Bizler, Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü olarak bugün hepsi birbirinden kıymetli yaklaşık 150 vakıf abidenin sorumluluğunu taşıyoruz. Gururla söylüyorum ki son 10-12 yıl içinde bunların yarısından fazlasında restorasyon faaliyeti gerçekleştirdik. Bu işler için yaklaşık 120 milyon lira ödenek ayırdık, harcama yaptık. Halen 15 vakıf eserde de onarımlarımız devam ediyor. Ayrıca bu eserlerin neredeyse tamamını projelendirdik ya da proje çalışmaları devam ediyor."

Neler yapıldı?

Güneren, Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğünün son yıllarda eski başkent Edirne'de yoğun bir restorasyon çalışmasına başladığını belirterek, son dönem çalışmalar hakkında bilgi verdi.

Bunlar içinde en dikkati çekici olanların yeniden ayağa kaldırılan Edirne Büyük Sinagogu ve Hasan Sezai Dergahı olduğunu ifade eden Güneren, "Bu vakıf eserleri adeta Edirne'ye yeniden kazandırdık. Edirne'nin en önemli turizm ve ibadet duraklarından oldular bile. Bunlardan başka sadece minaresi kalan Kazasker Salih Cami yeniden ayağa kaldırıldı. Virane şekildeki Gülşen-i Aşık Efendi Dergahı ihya edildi. Selimiye Arastası ve Sıbyan Mektebinin kurşun örtüleri yenilendi. Beylerbeyi Türbesi yeniden kubbe ile örtüldü. Çakır Ağa Cami ile Uzunköprü'deki Halise Hatun ve Habip Hoca camilerinin onarım çalışmaları tamamlanarak ibadete açıldı. Hizmet binamızın onarımı gerçekleştirildi." diye konuştu.

-Devam eden restorasyonlar

Vakıflar Bölge Müdürü Güneren, Edirne Süleyman Paşa Cami, Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı, Saruca Paşa Cami, Medrese Ali Bey Cami, Kadı Bedrettin Cami, Hasan Çelebi Sebili, Kabuli Mustafa Efendi Türbesi, Havsa Hacı Süleyman Cami, Demirköy Dökümhane Cami ile Fatih Sultan Mehmet'in de eğitim aldığı medrese olarak bilinen Edirne'deki Saatli Medrese'nin restorasyon faaliyetlerinin devam ettiğini aktararak, çalışmaların kısa sürede tamamlanacağını kaydetti.

Önemli bir restorasyon: Enez Fatih Camisi

Enez ilçesinde bulunan tarihi Enez Fatih Camisi'nin, vakfiyesine uygun restore çalışmalarının sürdürüldüğünü anlatan Güneren, aslen Doğu Roma İmparatorluğu kilisesi olan yapının, Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürüldüğünü söyledi.

Güneren, "İhyası tamamlanması sonrası Fatih Sultan Mehmet'in fethinden sonra düzenlendiği şekline ve vakfiyesine uygun olarak caminin restorasyonunu gerçekleştireceğiz." diye konuştu.

Selimiye Camisi'nde de restorasyon çalışmalarına kısa sürede başlanacağını ifade eden Güneren, restorasyonun gelecek yıl başlamasının planlandığını kaydetti.