Sivas Tso Başkanı: Demir Çeliğe Devlet El Koyup Yeniden Özelleştirmeli

Sivas Ticaret ve Sanayi Odası (STSO) Başkanı Osman Yıldırım, sorun yumağı haline gelen ve çalıştırılamayan Sivas Demir Çelik Fabrikası'nın özelleştirme sürecinin hatalı olduğunu söyledi. Yıldırım, "Kamu borçlarına karşılık fabrikaya devlet el koymalı. Bu işi yapabilecek, sektörden gelen ehil kişi veya kurumlara da yeniden satışını yapmalı" dedi. İşçileri temsil eden Çelik-İş Sendikası Şube Başkanı Mustafa Erturhan da, "Biz fabrikanın çalışmasını, işçilerin mağduriyetinin giderilmesini istiyoruz" diye konuştu.

Faaliyete geçtiği 1989 yılından bu günde bu yana Sivas'ın en önemli sorunu olan ve 1998 yılında özelleştirildikten sonra da verimli çalıştırılamayan Sivas Demir Çelik fabrikası son dönemde ücret alamayan işçilerin protestolarıyla gündeme geldi. Valilik tarafından,  kamuya 630 milyon lira borcu olduğu açıklanan Malki cinayeti hükümlüsü Erol Evcil'in sahibi olduğu Sivas Demir Çelik Fabrikası (SİDEMİR), bu ay içerisinde üst düzey yöneticileri de dahil 630 çalışanını çıkararak üretimi durdurdu. Elektrikleri de kesik olan fabrikada sadece koruma amaçlı güvenlik görevlileri bulundurulmaya başlandı. CHP'nin de kentte inceleme yapıp meclise taşıdığı sorunla ilgili olarak STSO Başkanı Osman Yıldırım değerlendirmeler yaptı.

'KANAYAN YARA HALİNE GELDİ'

Sivas Demir Çelik fabrikasının, kurulduğu günden bu güne Sivas ekonomisine katkı, destek kalkınma unsuru olması gerekirken, bu güne kadar hep sorunlarıyla gündeme geldiğini kaydeden STSO Başkanı Yıldırım, bugünlerde ise işçi eylemleri ile Türkiye gündeminde olduğunu söyledi. STSO olarak bu tesisin çalışması ve ekonomik işlevini yerine getirmesi için her türlü desteği vermek zorunda olduklarını vurgulayan Yıldırım şöyle konuştu:

"Demir Çelik Fabrikası bölgemizdeki yer altı zenginliklerini değerlendirmek, Divriği Demir Çelik işletmeleri ile entegre olarak yatırımların genişlemesi ve bölgenin bir demir çelik üssü olması düşüncesiyle kurulmuştu. Daha sonra Sivaslılar'ın oluşturduğu bir konsorsiyuma 10 milyon dolar gibi bir bedelle özelleştirme yoluyla satılmıştı. O günden bu güne kadar konsorsiyum da başarılı olamadı. Alan sahipleri de istenen düzeyde fabrikayı çalıştıramadı. Hem sektörde çalışan tüccarları mağdur etti, hem yöre halkını mağdur etti, hem de çalışanlarını şu anda olduğu gibi her zaman mağdur etti.  Bu sosyal yarayı devlet el atarak çözmek durumundadır. Devlete de yüksek miktarda borcu olduğunu hepimiz biliyoruz. 630 milyon lira SGK ve Maliyeye borcu var. Piyasayla birlikte bunu topladığımızda 1 milyon'a yaklaşıyor. Buna devletin artık müsaade etmemesi lazım. Özel mülktür, yasalarla özel mülk korunmaktadır. Fakat bu sorunu düzenlemek için de gerekirse yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Muhalefet de duyarlılık göstermiştir. CHP bir heyet gönderdi buraya. Heyet de incelemesini yapmıştır. Türkiye'de yaşayan her hangi bir vatandaş bir işletmenin kapalı değil de faaliyette olmasını, ülkemize katkı yapmasını ister."

'DEVLET ALACAĞINA KARŞILIK BURAYI ALMALI'

CHP heyeti ile yaptıkları görüşmede kendi önerilerini aktardıklarını ancak Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun grup toplantısındaki konuşmasının farklı algılandığını söyleyen Yıldırım şöyle devam etti:

"Bizim oda olarak 'bize verilsin, çalıştıralım' diye bir talebimiz olmadı. STSO fabrika çalıştırmaz. Sanıyorum genel başkana yanlış bir bilgi verdi veya dil sürçmesi oldu. Biz şunu öneriyoruz. Devlet alacağına karşılık burayı almalıdır. Şu andaki kanunlar müsaade etmiyorsa burayla ilgili yasal düzenleme yapmalı, kamu alacağı adına burayı almalı ve burayı daha sonra tekrar satmalı veya kendi çalıştırmalı. Sivas Demir Çelik fabrikası bölgede değerli bir kuruluştur. İyi ellerde olursa, çalıştığı takdirde başarılı bir tesis olur. Yörenin gelişmesine çok büyük katkı sunar. Bu süreç içerisinde biz oda olarak elimizden gelen desteği vereceğimizi söyledik."

SENDİKA NE DİYOR?

Demir Çelik işçilerinin temsilcisi olan Çelik İş Sendikası Sivas Şube Başkanı Mustafa Erturhan ise fabrikanın sorununu çözmek için yönetim ile yeniden bir araya geleceklerini belirterek şunları söyledi:

"Biz şartlarımızı sunacağız. Eğer işveren şartlarımızı olumlu karşılarsa bir şekilde anlaşıp tekrar bütün çalışan arkadaşlarımız işine dönecek. Pazartesi gününü bekliyoruz. Öncelikle maaşların ödenmesini, işçilerin tüm sosyal haklarının verilerek, fabrika lojmanlarındaki sıkıntılarının giderilmesini istiyoruz."

Fabrikanın kim tarafından yönetileceğinin önemli olmadığını belirten Erturhan işçilerin alın teri peşinde olduğunu belirtti.

SİVAS DEMİR ÇELİK FABRİKASI

Sivas'ta 1976 yılında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından temeli atılan ve 1989 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal tarafından açılışı yapılan fabrika yöre ekonomisine lokomotif olması, Anadolu insanının bulunduğu yerde istihdamının sağlanması ve Divriği ilçesinde hammaddesinin bulunması nedeni ile 40 bin dönüm arazi istimlak edilerek yılda 400 bin ton uzun mamul üretim kapasiteli haddehane olarak kuruldu. Sivas Demir Çelik Fabrikası 1992 yılında da Alman teknolojisi ile çalışan yıllık 450 bin ton sıvı çelik üretimi yapan çelikhanesi ile üretime geçti.

SOSYAL TESİSLER

Fabrikaya ek olarak sosyal tesisler içerisinde 115 aile lojmanı, 40  bekar lojmanı, 30 yataklı konuk evi, düğün salonu, sinema salonu, market, okul, cami ve spor tesisleri bulunuyor.

ŞU ANDA EROL EVCİL'İN

Fabrika çalışır halde 747 çalışanı ile 1998 yılında özelleştirme kapsamına alındı. 300 milyon dolara mal edildiği bildirilen Türkiye'nin en modern fabrikası 25 Mart 1998 tarih ve 23297 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan kararı ile 9 milyon 679 bin dolar bedelle 7 yılda 7 taksitle ödenmek üzere Sivas Ortak Girişim Grubu tarafından kurulan SİVYAT A.Ş'ye kesin teminat mektubu alınarak 24 Nisan 1998 tarihinde devredildi. SİVYAT A.Ş. Sivas'ta bulunan Sivil Toplum Örgütleri ile İstanbul'da bulunan Sivaslı Sanayici ve İşadamları tarafından 540 hisse ile kuruldu. Ancak hisseler daha sonra satılarak Şirket Yönetim Kurulu Başkanı olan Selahattin Rüstemoğlu fabrikanın yüzde 97'sine sahip oldu. Satış aşamasında şirket, Kentbank'a fabrikayı ipotek ettirerek Özelleştirme İdaresi'ne teminat mektubu verdi. Özelleştirme idaresi Kentbank'ın teminat mektubunu nakde çevirerek 6 milyon 776 bin 138 dolar tahsil etti. Kentbank geri ödeme yapılmayınca ve fabrika çalışmayınca fabrikaya haciz koydu. Fabrika 5 yıl boyunca çalıştırılamadı. TMSF'in Kentbank'a el koymasından sonra Selahattin Rüstemoğlu, 2004 sonuna kadar ilk taksit olarak 7 milyon dolar ödeme yapması ve buna karşılık icra takiplerinin durdurulması konusunda protokol imzaladı. 2004 yılı Ağustos ayında Rüstemoğlu Erol Evcil ile bir anlaşma yaptı. Fabrikanın ilk taksidini Evcil'in ödemesini öngören 12 milyon dolarlık anlaşma yapılmasına karşın Evcil, Rüstemoğlu'na sadece bir milyon dolar ödedi. Evcil, TMSF'ye 2 milyon 390 bin dolar, 14 Ekim 2004'e kadar da beş taksitte 6 milyon 390 bin dolar gönderdi ve Sivas Demir Çelik'i aldı. Sonrasında TMSF, taksitleri ödemeyen Evcil'in yönetimindeki 20 şirketle birlikte, Sivas Demir Çelik'e 2006 yılında yine el koydu ve kayyum atadı. TMSF'nin borcundan dolayı satışa çıkardığı ve kayyımın yönettiği dönemde yeniden düzlüğe çıkan fabrika, İstanbul 12'inci Ağır Ceza Mahkemesi fabrikanın mülkiyetinin çekişmeli olması ve tedbirin satışına engel teşkil ettiğini belirterek borçların ödenmesi koşulu ile fabrikayı 2007 yılında yeniden Erol Evcil'in sahibi olduğu Erege Metal'e devrederek, fabrikaya tasdik kayyımı atadı. Sık sık fabrika işçilerine ücret ödenmemesi ile gündeme gelen fabrika Aralık ayında bütün personelini çıkararak üretimi durdurdu. - Sivas