Sandıklı'nın 86 Yıllık Cumhuriyet Hatırası

Afyonkarahisar'ın Sandıklı İlçesi'nde oturanların Cumhuriyet'in ilk yıllarında topladığı parayla satın alınan 2 uçak için teşekkür amacıyla Türk Hava Kurumu'nun (THK) gönderdiği ahşap uçak maketi zamanla eskiyince yerine metalden kopyası yapıldı. 86 yıllık bu hatıra, THK Sandıklı Şubesi bahçesinde sergileniyor.

Kurtuluş Savaşı ardından 1925 yılında kurulan THK tarafından başlatılan 'Kendi Uçağını Kendin Al Kampanyası'na destek veren Sandıklı halkı topladığı paralarla 1926 ve 1927 yıllarında 2 uçak alarak THK aracılığıyla Türk Hava Kuvvetleri'ne hediye etti. O dönem THK da bu desteğe teşekkür amacıyla uçakların ahşap maketini 1930 yılında kente gönderdi. THK Sandıklı Şubesi tarafından yıllarca sergilenen maket uçak zaman içinde yıpranınca metalden birebir kopyası yaptırıldı. Orijinalinden yalnızca pervane kısmının yer aldığı metal maket uçak hala şube binasının bahçesinde sergilenmeye devam ediyor.

KENDİ UÇAĞINI KENDİN AL KAMPANYASI

THK Şube Saymanı İbrahim Yaman, Kurtuluş Savaşı bitmesi ve Cumhuriyet'in ilanından hemen sonra 16 Şubat 1925 tarihinde THK'nın o günkü adı ile Türk Tayyare Cemiyeti'nin kurulduğunu söyledi. Yaman, "Sonra Mustafa Kemal Atatürk diyor ki 'Biz Türk Tayyare Cemiyeti'ne deri toplama, fitre toplama, yardım ve bağış kabul etme yetkisini verelim. Toplanan bu yardımlar ile de hava kuvvetlerine uçak alalım. Vatanımızı daha güzel müdafa edelim.' Sonrasında 'Kendi Uçağını Kendin Al Kampanyası' ile THK yardım kabul etmeye başlıyor" dedi.

"SANDIKLI İKİ UÇAKLA DESTEK VERİYOR"

Sandıklı'nın 2 uçakla kampanyaya destek verdiğini kaydeden THK Saymanı Yaman, şöyle devam etti:

"Bu kampanya kapsamında Sandıklı, THK'ya 1926 yılında bir uçak alıyor. THK aracılığı ile de Türk Hava Kuvvetleri'ne bağışlanıyor. Tabii bu uçak alınırken Sandıklı merkez, köy ve kasabalarındaki vatandaşlar da ellerinden gelen yardımı yapıyor. O dönem köylerdeki vatandaşlarımız buğday, arpa, un, bulgur; ilçe merkezinde altın, inci ne varsa toplanıyor. Ama bitmiyor. 1927 yılında aynı şekilde Sandıklı bir uçak daha alıyor. Bu uçak da aynı şekilde Türk Hava Kuvvetleri'ne hediye ediliyor. 1926 yılında alınan uçak Türk Hava Kuvvetleri envanterinde 'Sandıklı Uçağı' adı altında kayıtlı. 1927 yılında aldığımız ikinci uçak ise envanterde 'Sandıklı Uçağı' adıyla 1934 yılında kayıtlı."

"UÇAKLARIN MAKETLERİNİ HEDİYE EDİYORLAR"

Dönemin THK ve yetkililerinin Sandıklı halkının bu davranışını ödüllendirmek ve teşekkür amacıyla alınan bu uçakların maketini ilçeye gönderdiğini vurgulayan Yaman, şöyle dedi:

"1930 yılında bu uçakların maketini ahşaptan yapıyorlar. Bu maket uçağı da bize gönderiyorlar. Sandıklı şubesi olarak bu uçağı yıllarca kurumumuzun kapısı önünde, bahçesinde halkımızın görebileceği yerlerde sergiledik. Zamanla bu maket uçağımız yıprandığı için de sanayideki bir ustamız tarafından 1990'lı yıllarda gövde ve kanat kısmı birebir benzeri şeklinde metalden yapılıyor. O günden kalan tek şey uçağımızın pervanesi. Bu maket uçağı şubemizin bahçe girişindeki direğin üzerinde hala sergiliyoruz."

- Afyonkarahisar