Sümela Manastırı'nda Dağcıların Kayalarla Mücadelesi

Doğu Karadeniz Bölgesi'nin ve Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden olan ve 1 yıl önce restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Sümela Manastırı'ndaki restorasyon çalışmaları güç şartlarda devam ediyor. Manastır ve ziyaretçiler için tehlike oluşturan kayalar 8 kişilik özel ekip tarafından tek tek yamaçtan aşağıya düşürülerek sarp yamaçlar temizleniyor.

1300-1400 metre yüksekliğindeki manastırın ve ziyaretçilerinin can ve mal güvenliğini tehdit eden ve tarihi yapıya zarar veren kaya düşmesi olaylarının sıklıkla yaşanması nedeniyle Sümela Manastırı 22 Eylül 2015 tarihinde ziyarete kapatılırken, restorasyon çalışmaları aradan geçen 1 yıl üzerine ilk kez İHA ekibi tarafından görüntülendi.

8 Kişilik ekip her gün sarp yamaçlarda kaya temizliyor

Çalışmanın en zor bölümünü taş düşürme işlemi oluştururken, taş düşürme işlemi, 8 kişiden oluşan iple erişim teknisyeni tarafından yapılıyor. Yaklaşık 200 metre yükseklikteki sarp yamaçtaki kayalar 8 kişilik özel ekip tarafından çok zor şartlarda güçlükle aşağıya düşürülürken, tonlarca ağırlıktaki kayaların büyüklüğü dikkat çekiyor. Özel ekip Türkiye'nin farklı yerlerindeki barajlar çalışmalarında da görev yaparken, Sümela'da metrelerce yükseklikteki sarp kayalarda işlerini korkusuzca yapması görüntülere yansıyor.

22 Eylül 2015'te, restorasyon çalışmaları nedeniyle 1 yıl ziyarete kapatılan ve ne zaman ziyarete açılacağı belirsizliğini koruyan Sümela Manastırı ile ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın geçtiğimiz günlerde Trabzon Valiliği'ne konuyla ilgili bir yazı göndererek Sümela Manastırı'nın 2018 yılının 8. ayına kadar ziyarete kapalı tutulması istendi.

Restorasyon çalışmalarının 2018 yılının Ağustos ayına kadar tamamlanamaması halinde bu sürenin bir süre daha uzatılacağı belirtilirken, toplam 3 yıl sürecek olan restorasyon çalışmalarının 60 milyon TL'yi bulması bekleniyor.

Restorasyon çalışmaları 1 yıl önce başladı

Sümela Manastırı'nın yıllardır beri gündemde olan ve çok sayıda restorasyon projesi hazırlanan tarihi yapıyla ilgili olarak geçen yıl harekete geçildi. Manastıra ve çevresindeki tesislere bakan yamaçlardaki kaya düşme tehlikelerini araştırmak ve riskli bölgeleri belgelemek amacıyla işin uzmanlarınca endüstriyel dağcılık teknikleri kullanılarak ve gerekli güvenlik önlemleri alınarak yamaç güzergahlarından inişler yapıldı. İnişler esnasında, halihazırda askıda duran kaya parçalarının bulunduğu, değişime uğramış kayaç yüzeylerinin tehlike arz ettiği, ormanın eteğinde uzanan kısımlarda bazı serbest bloklar ve orman döküntülerinin içinde saklı kalmış durumda irili ufaklı serbest taş parçalarının mevcut olduğu ve çatlaklardan gelen yoğun su sızıntıları nedeniyle bazı yerlerde malzeme boşalmalarının olduğu belirlendi.

Yetkililer, "Bir yandan restorasyon devam etsin, diğer yandan ziyaretler devam etsin" görüşünü savunurken, bilim adamları kaya düşmelerinin her geçen gün daha riskli hale geldiğini ve bunun tehlikeli olacağını savunarak manastırın ziyarete kapatılarak çalışma yapılmasını istedi. Kayaların mümkün olan kısımlarının temizlenmesi, mümkün olmayan kısımlarının da çelik hasırlarla önleyecek mekanizmanın kurulması kararlaştırıldı.

Bunun üzerine manastır ve çevresinde ziyaretçilerin can ve mal güvenliğini tehdit eden ve tarihi yapıya zarar veren kaya düşmesi olaylarının sıklıkla yaşanması nedeniyle Sümela Manastırı 22 Eylül 2015 tarihinde ziyarete kapatılarak restorasyon çalışması başlatıldı. Çalışma kapsamında kayaların jeolojik-jeoteknik bakımdan araştırılması ve güçlendirmesi çalışması kapsamında manastırda, kayaların yapılara zarar vermemesi için çelik iskeleyle düzenekler kurulurken, yük taşıma amaçlı da yaklaşık 4 ton yük taşıyabilecek teleferikler kuruldu. 2 yönlü yürümesi planlanan çalışmalar kapmasında ise iç bölümündeki restorasyon çalışması için 10 kişilik özel ekip ölçümler ve fresklerde boya güçlendirme çalışması yapıyor.

3 aşamalı restorasyon

Uzmanlar, restorasyonun 3 aşamalı yapılacağını ifade ediyor. ilk aşamada, kirişte su kemerlerinin üst bölümündeki taşlar aşağı düşürülecek. İkinci aşamada manastırın üst kısmındaki taşlar aşağı düşürülecek. Üçüncü aşamada da restorasyonu tamamlanarak tarihi manastır ziyarete açılacak. Ancak uzmanlar, manastırın doğal dokusu ve yapısı bozulmadan hızlı bir şekilde tarihi yapının ziyarete açılması için en büyük engel olarak hava ve coğrafi şartları görüyor. Yine uzmanlar, dünyada Sümela Manastırı'nda süren restorasyon çalışması gibi bir başka çalışmanın şuana kadar yapılmadığını iddia ediyor. - TRABZON