Obeziteyle Mücadelede 'YESİDEF' Dönemi!

Trakya Yemek Sanayicileri Derneği (TRAYSAD) Başkanı Cavit Alamut'a ait, içinde 800 kişilik kız öğrenci yurdu, İnci Öğrenci Restoranı, Yurt Mutfağı ile New York Steak House bulunan, 18 milyon TL yatırımla hayata geçirilen İnci Rezidans'ın açılışını gerçekleştiren Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, açılıştan sonra YESİDEF Genel Başkanı Hüseyin Bozdağ ve yöneticilerle görüştü.

Obeziteyle mücadele kapsamında Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda önemli projeler hazırlandığını kaydeden YESİDEF Genel Başkanı Hüseyin Bozdağ, okullarda ücretsiz olarak dağıtılan okul sütü projesini hatırlatarak, "Süt evet ama yetmez, yemek de verelim' diyoruz. Çünkü sağlıklı gıdaya ulaşmak başta çocuklarımız olmak üzere herkesin hakkı. Bu haktan maalesef çocuklarımız yeterince yararlanamıyor çünkü okullarımızda çocuklarımıza yemek hizmeti verilmiyor. Çocuklarımızı gıda mühendislerinin, diyetisyenlerin ve uzmanların kontrolünde hazırlanmış sağlıklı gıda ve yemeklerle buluşturacak önemli bir proje hazırladık. Cumhurbaşkanımızdan Başbakanımıza ve ilgili tüm bakanlarımıza bunu anlattık, anlatmaya da devam ediyoruz. Her yıl ülkemizde kalp, obezite, diyabet gibi hastalıklara 60 milyar TL harcıyoruz. Biz sadece bu bütçenin %20'siyle çocuklarımızı sağlıklı besleyebilir, sağlıksız beslenme kaynaklı sağlık sorunlarının önüne geçebiliriz" dedi.

"İhalelerde Standardizasyon Şart"

Görüşme sırasında, hastanelerin yemek üretimi ve sunumunu yürüten yemek sanayicilerinin sorunlarını da Bakan Müezzinoğlu'na aktaran Bozdağ, 3,3 milyar TL'yi bulan hastanelerdeki yemek hizmetlerinde sanayiciler olarak ciddi zorluklarla karşılaştıklarını, bunların giderilmesi durumunda, hizmet kalitesinin ve memnuniyetin artacağına dikkat çekerek, şöyle konuştu:

1- Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ile yemek firmaları arasında yapılan yemek sözleşmelerinin yürütülmesi sırasında; gerek yüklenici firmalar gerekse idareler açısından uyulması gereken kurallar her ne kadar idari ve teknik şartnamelerde belirtilse de; genel olarak hastanelerin talepleri ve şartnameleri arasında belli bir standardizasyon olmaması, fiziki olarak yan yana olan iki hastanenin birinde öğün yemek fiyatı 3 TL iken diğerinde 5 TL olması gibi ilgili hususlar başta olmak üzere işin teorisi ile pratiğinin uyuşmadığı durumlar söz konusu olmaktadır.

2- Yaklaşık maliyetin doğru hesaplanamaması yemek üreticilerini mağdur eden bir durumdur. Kamu İhale Kanunu, ihalelerin kanunda belirtilen hükümler doğrultusunda amacına uygun yapılması için yaklaşık maliyetin tespitine büyük önem vermesine rağmen idareler teknik şartname hükümlerini dikkate almadan benzer hastanelerin öğün fiyatlarını referans alarak yaklaşık maliyet belirlemektedir. Benzer kabul edilen hastanenin birinde yemek çeşidi 3 çeşit iken diğerinde seçmeli 8 çeşit olabilmektedir. Bu durumda hesaplanan yaklaşık maliyet kimi zaman çok yüksek kimi zaman hayatın olağan koşullarına göre oldukça düşük çıkmaktadır.

3- Hastane yemek hizmetleri liyakatli kurum ve insanlar tarafından yürütülmediği sürece yemek hizmetlerinde sorunların arkası kesilmeyecektir. Örneğin hastane yemek hizmetlerinde benzer iş deneyimi ağırlıklı olarak "Kamu veya özel sektörde malzemeli/malzemesiz yemek hazırlama/dağıtma" işleri istenmektedir. Oysaki hastanelerde özellik itibarıyla hasta yemek hizmetini içermesi bakımından hastane iş deneyimine ihtiyaç olduğu kaçınılmazdır. Ülkemizde son yıllarda Suriyeli vatandaşlar için kurulan konteynerlerde yemek hizmeti sunma fırsatı bulup Türkiye'nin sayılı yemek firmalarından daha yüksek iş deneyim belgelerine sahip, piyasada tanınmayan birçok yemek firması faaliyet göstermektedir. Bu ve benzer firmaların hayati önem taşıyan hasta yemek hizmetini yürütmesi, Sağlık Bakanlığının ihalelerine iştirak etmesi ve işin başına geçirilmesi bertaraf edilemez sorunlara yol açabilir.

4- Teknik şartnamelerde verilen gramajlar hastaneden hastaneye çok ciddi farklılıklar göstermektedir. Ülke genelinde belli bir standardizasyon bulunmamaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde bulunmasına rağmen bir hastanede öğün başına 100 gr olan ekmek gramajı diğerinde 150 gr, bir diğerinde 200 gr olabilmektedir. Et yemeklerinden sütlü tatlılara kadar her bir hastanenin reçetesi birbirinden farklıdır. Bu sorunun önüne geçilmesi ancak Bakanlık düzeyinde tek tip şartname oluşturmak için adım atılması, ehil bir komisyon kurulması, komisyona Federasyonumuzun temsilcilerinin de katılımı, öneri ve tecrübelerinden istifade edilmesi ile çözüme kavuşturulabilir.

5- İhaleler çoğunlukla bir yıllık hizmet süresi için yapılmakta, kimi zaman ihale sonuçlanıncaya kadar işin süresi tamamlanmaktadır. (Örneğin; Haydarpaşa Numune Hastanesi 2013 yılı 9 aylık yemek ihalesi itiraz süreleri içinde işin süresi tamamlandığından iptal edilmek zorunda kalmıştır). Bu nedenle en az 24 ay ve daha fazla süreli ve aylık fiyat farkı uygulanan ihale süreçleri başlatılmalı, hayatın olağan akışına göre yüklenicileri cesaretlendirecek, hizmet kalitesinin artmasına yönelik işler yapılmalıdır.