KKTC Eski Cumhurbaşkanı Talat Aydın'da (2)

Cumhurbaşkanlığı SEÇİMİNE DEĞİNDİ

KKTC 2'nci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Nazilli İlçesi'ndeki ziyaretlerinin ardından konuşmacı olarak katılacağı konferans için Adnan Menderes Üniversitesi İsabeyli Yerleşkesi'ne geldi. Burada İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr Ertuğrul Acartürk'ü makamında ziyaret eden Talat ardından basın mesuplarının sorularını yanıtladı.

"Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası seçilecek kişiyle hükümet yetki tartışması yaşayabilir mi?" sorusuna Talat, "Türkiye'deki mevcut anayasa bunu çok iyi çözümleyebilir mi buna tam olarak emin değilim" cevabını verdi.

KKTC Anayasası'nın hazırlanırken Türkiye Anayasası'ndan esinlendiğini belirten Talat, şöyle devam etti:

"Türkiye'deki Cumhurbaşkanlığı seçimi Türkiye'nin kendi iç meselesidir. Bana göre Türkiye'nin karşılaşacağı en ciddi problem halk oyuyla seçilmiş bir Cumhurbaşkanıyla, halk oyuyla seçilmiş bir hükümetin ilişkileri nasıl olur? Türkiye'nin Anayasası bunu çok iyi çözümleyebilir mi buna tam olarak emin değilim. Aşağı yukarı bu Anayasayı biliyorum. Çünkü bizim KKTC'nin Anayasası'da Türkiye'nin Anayasası'ndan esinlenerek hazırlandı. Bizde de Cumhurbaşkanı halk oyuyla seçilir. Ama bizim Cumhurbaşkanının münhasır bir görevi var. O da Kıbrıs sorunu. Yani uluslararası alanda tam tanınmamış bir devlet olduğu için, Kıbrıs konusunda tek söz sahibi. Daha doğrusu lider konumunda olan Cumhurbaşkanıdır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanının tanımlanmış bir görevi var. Hükümet de her konuda sorumlu Türkiye'deki gibi. Fakat Kıbrıs sorunu dışındaki konularla ilgilidir, yani iç meselelerle. Şimdi buna benzer bir Anayasaya sahip Türkiye'de halk oyuyla seçilmiş bir Cumhurbaşkanı ve bütün yetkileri elinde toplayan bir hükümet. Zaman içinde belki buna uygun düzenlemeler yapılacaktır. Bence Türkiye'de buna ihtiyaç duyulacaktır. İşin bu yanı daha önemli diye düşünüyorum bu aşamada."

Gazetecilerin "Bu iki modelin Cumhurbaşkanı ile hükümet arasında bir çatışma doğurabileceğini mi ima ediyorsunuz?" sorusuna Talat, "Olabilir yani" cevabını verdi. Cumhurbaşkanı ile hükümetin aynı partiden oldukları taktirde sorun yaşanmayacağına söyleyen Talat, "Ama farklı partilerden olurlarsa durum değişebilir biz bunu Kıbrıs'ta senelerce yaşadık. Aslında Türkiye'de yaşadı. Geçmişte üstelik halk oyuyla seçilmediği halde yaşadı. Şimdi halk oyuyla seçilince ne olur bunu bilemiyorum. Böyle bir sorun var" dedi.

"SURİYE İLE OLAN İLİŞKİLERİMİZ DE ETKİLENİYOR"

Suriye ve Ukrayna'daki olayların Kıbrıs sorununu nasıl etkilediği yönündeki bir soruya Talat, şu yanıtı verdi:

"Şimdi tabi Kıbrıs'a çok fazla etkisi olur mu Ukrayna'nın. Çok emin değilim. Ama yine de cevap vermeye çalışayım. Bir kere konu şudur. Suriye tabiki bizim komşumuz. Bu yüzden Suriye ile olan ilişkilerimiz de etkileniyor. Örneğin feribot seferlerimiz vardı, bizim ama bitti. Suriye'den çok sayıda mülteci çeşitli şekillerde bize de geliyor. Türkiye bu iç çatışma sonrası Suriyeli mültecilere daha fazla kolaylık sağlandığı için bizde elimizden geldiğince iltica etmeye çalışıyoruz. Buda bizi olumsuz şekilde etkiliyor. Bizim de ilişkilerimiz askıya alınıyor. Suriye ile var olan karşılıklı feribot seferleri bitti. Bunun dışında siyasi olarak Suriye'nin Kıbrıs Rum tarafıyla çok yakın ilişkileri vardı. Ama tabi Suriye'nin iç savaş yaşaması nedeniyle bu ilişkiler çok önemli boyutlara çıkamıyor. Bu bakımdan da bize çok kötü yansımaları olmadı. Ukrayna meselesinde işler biraz daha karışık. Çünkü Ukrayna'nın Rusya ile olan sıkıntısı, bizden çok Kıbrıs Rum tarafını etkiliyor. Çünkü geleneksel olarak Rum tarafı Ukrayna ve Rusya ile çok yakın. Avrupa Birliği nedeniyle de Ukrayna ve Kıbrıs Rum tarafı ilişkileri soğuyor. Bunun bize henüz olumsuz bir yansıması olmadı ama ilerleyen süreçte olabilir. Fakat doğrudan Kıbrıs sorununa bir etkisi yok."

KIBRIS DEĞERLENDİRMESİ

Kıbrıs sorunu ile ilgili değerlendirmede bulunan Mehmet Ali Talat, "Henüz müzakereler devam ediyor. Temel konular henüz görüşülmedi. Taraflar tarama sürecini yaşıyor. Her biri kendi duruşunu ortaya koyuyor. Tespit yapılıyor. Bu yüzden henüz pazarlık başlamadı. Kıbrıs Türk tarafı çözüm için acele ediyor. Fakat Rum tarafı aynı hızı ortaya koymuyor. Onlar daha soğukkanlı davranıyor. Bunu da anlamak mümkün. Çünkü Kıbrıs Türk tarafının çözüme olan ihtiyacı Rum tarafınınkinden daha ağır basıyor. Çünkü Kıbrıs Rum tarafı uluslararası ilişkileri olan BM üyesi bir AB ülkesi. Bu nedenle onların acelesi yok. Bizim tarafın daha çok çabalaması gerekiyor" dedi.

Talat daha sonra Konferans salonuna geçti. Dış Ticaret ve Uluslararası İlişkiler bölümü öğrencilerinin katıldığı panelde Talat, Kıbrıs konusunda konferans verdi. İki saat süren panelin ardından Atça'ya geçen Talat, buradaki çilek tarlasında inceleme yaptı. Çiftçilerle tarım hakkında sohbet etti. - Talat