CHP'li Ali Gökçek, Melen Barajı'nı Sordu: "Akp, İstanbulluyu Cezalandırdığını Düşünüyor Ancak Ortada Boşa Harcanan Büyük Bir Kamu Kaynağı Kaybı Söz...

CHP İstanbul Milletvekili Ali Gökçek, temelleri yaklaşık 10 yıl önce atılan Melen Barajı'nın akıbetini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki'ye sordu.  Gökçek, "AKP Melen Barajı'nı bitirmeyerek İstanbulluyu cezalandırdığını düşünüyor ancak ortada hesabı sorulması gereken ve boşa harcanan büyük bir kamu kaynağı kaybı söz konusu. İski'den DSİ'ye aktarılan kaynaklar ve kamulaştırma bedelleri dahil olmak üzere kamunun kasasından en az 8 milyar TL harcandığı hesaplanan bir projeden bahsediyoruz. Harcanan kamu kaynağının yanında İstanbullu vatandaşlarımız günden güne artan su kıtlığı tehdidiyle karşı karşıya iken AKP'nin umursamaz tavrına bir an evvel son vermesi ve Melen Barajı'nı hizmete açmak için ciddiyetle çalışması gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.

CHP İstanbul Milletvekili Ali Gökçek, temelleri yaklaşık 10 yıl önce atılan Melen Barajı'nın akıbetini, hazırladığı soru önergesiyle; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki'ye sordu.

Gökçek, önergesi ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

"AKP Melen Barajı'nı bitirmeyerek İstanbulluyu cezalandırdığını düşünüyor ancak ortada hesabı sorulması gereken ve boşa harcanan büyük bir kamu kaynağı kaybı söz konusu. İski'den DSİ'ye aktarılan kaynaklar ve kamulaştırma bedelleri dahil olmak üzere kamunun kasasından en az 8 milyar TL harcandığı hesaplanan bir projeden bahsediyoruz. Harcanan kamu kaynağının yanında İstanbullu vatandaşlarımız günden güne artan su kıtlığı tehdidiyle karşı karşıya iken AKP'nin umursamaz tavrına bir an evvel son vermesi ve Melen Barajı'nı hizmete açmak için ciddiyetle çalışması gerekiyor.

Sakarya ili Kocaali ilçesinde bulunan Melen Çayı üzerinde yapımı devam eden Melen Barajı asıl işlevi olan İstanbul'a içme suyu temin etmenin yanında ikincil fayda olarak elektrik üretilmesi planlanmaktadır. Ancak 1988 yılında başlayan Melen Projesi bugün itibariyle DSİ'nin kaderine terk ettiği bir projeye dönüşmüş durumdadır.

Büyük Melen Çayı'ndan İstanbul'a daha fazla içme ve kullanma suyu getirmek için proje çalışmaları 1988 yılında başlatılmış, 1990 yılında "Büyük İstanbul İçme Suyu Projesi" TBMM'de kabul edilmiştir. 6 Mart 2014'te Melen Barajı'nın temeli atma töreninde dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu müteahhitten, barajın 7 Aralık 2016 saat 13.59'da bitirilmesini isteyerek, proje bir gün dahi gecikse Düzce'ye 22 derslikli bir okul yapılacağını söylemiştir.

Devletin kasasından yaklaşık 8 milyar TL harcandığı tahmin edilen Melen Barajı yapımı için DSİ Genel Müdürlüğü, Melen Barajı için ilk ihale 29 Mayıs 2012'de düzenlenmiş, ihale 213 milyon 850 bin TL'ye Ece Tur ile Yöntaş İnşaat iş ortaklığına verilmiştir. Şirket belirlenen bitiş tarihinde baraj inşaatını tamamlayamamış ve DSİ 29 Aralık 2016'da baraj inşaatını tamamlamak için bir ihale daha düzenleyerek yine ilk ihaleyi alan Ece Tur ile Yöntaş İnşaat iş ortaklığına 271 milyon 548 bin TL'ye vermiştir. Böylece bu iki ihaleyle birlikte DSİ Ece Tur ile Yöntaş İnşaat iş ortaklığıyla toplam 485 milyon 398 bin TL'lik sözleşme imzalamıştır. Ancak ihalelere ve sözleşmeye rağmen proje tamamlanamamış, çalışmalar baraj gövdesinde oluşan derin çatlaklar nedeniyle 2019 yılında durdurulmuştur.

DSİ, Melen Barajı güçlendirme inşaatı için 28 Şubat 2020 tarihinde bir ihale daha düzenlemiş, bu ihaleyi de 412 milyon 151 bin TL teklif veren Everest Madencilik İnşaat Nakliye Sanayi ve Ticaret A.Ş. kazanmıştır. Şirket ile DSİ arasında imzalanan sözleşmeye göre, güçlendirmenin 26 Şubat 2023'te bitirilmesi planlanıyordu. Ancak şirket yetkilileri ve DSİ yetkilileri anlaşamayınca şirket projeyi tasfiye kararı almış, Temmuz 2022'de Melen Barajı'nda çalışmalar yeniden durmuştur."

Melen Barajı için biri ikmal, biri güçlendirme olmak üzere 3 inşaat ihalesi, birkaç danışmanlık ihalesi, İski'den DSİ'ye aktarılan kaynaklar ve kamulaştırma bedelleri dahil olmak üzere kamunun kasasından en az 8 milyar TL harcandığını belirten CHP'li Ali Gökçek, "Barajın temel atma töreninde Veysel Eroğlu tarafından açılış tarihinde gecikme olursa diye 22 derslikli bir okul sözü alınıyor. Açılış için 2016 yılı, günüyle saatiyle belirleniyor. Aradan geçen 6.5 yılda ne baraj hizmete açılıyor, ne sözü alınan okul yapılıyor ne de gecikmenin, yaşanan kamu zararının sorumluları hakkında en ufak bir işlemde bulunuluyor. Melen Barajı'yla birlikte İstanbul ve İstanbullular da adeta kaderine terk ediliyor" açıklamasını yaptı.

CHP'li Ali Gökçek, Bakan Özhaseki'ye şu soruları yöneltti:

"Melen Barajı Projesi ne aşamadadır? Baraj ne zaman faaliyete geçecektir?

Melen Barajı'nın devreye alınamaması nedeniyle fazladan harcanan enerji miktarı İSKİ üzerinde mali külfet yaratmış, bu külfet yargı sürecinde bilirkişi raporları ile de tespit edilmiştir. İlgili Bilirkişi Raporunda 'Zemin deformasyonu nedeniyle oluşan derin çatlaklar nedeniyle su tutulması işlemine geçilemediği ve işletmeye alınamadığı' tespit edilmiştir. Bununla birlikte yine aynı raporda belirtildiği üzere "Tüm dönem boyunca (01/01/2017 – 30/08/2022 tarihleri arası) toplamda 405.386.988 kWh fazladan harcanmış elektrik enerjisi hesaplanmıştır." Fazladan harcanan bu elektrik enerjisinin yarattığı mali külfetin giderilmesi için yapılan bir çalışma mevcut mudur?

Melen Barajı'nın devreye alınamaması nedeniyle İstanbul'un kısa - orta ve uzun vadede su ihtiyacının karşılanması amacıyla şehre yakın ve emniyetli bir rezervuar olan Sungurlu Barajı'nın yapımına yatırım programında öncelik verilmesi gerekmektedir. Ancak DSİ 2023 yılı yatırım programında Sungurlu Barajı'na yer vermemiştir. Sungurlu Barajı yapım işi 2024 yılı yatırım programında bulunmakta mıdır?

İlk ihale tarihinden bugüne dek Melen Barajı için Hazine'den harcanan tutar ne kadardır? Yukarıda da ifade edildiği üzere, Düzce'ye 22 derslikli okul yapılmış mıdır? Baraj gövdesinde oluşan çatlaklar ve yarılmalar sebebiyle, baraj projesinin ilk ihale tarihinden çok sonra dahi bitirilmemesi sebebiyle sorumlu(lar) hakkında herhangi bir adli süreç başlatılmış mıdır? Başlatıldı ise süreç ne aşamadadır?"