"Aşırı ve Lüks Tüketim Yoksulluğu Körüklüyor"

Tuğba Özgür Durmaz - Rahmet, mağfiret, bereket, sosyal yardımlaşma ve dayanışma ayı alan ramazanda, aşırı ve lüks tüketimin çılgınlığından uzak durulması gerektiği bildirildi.

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kelam Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Ay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ramazan ayının bireysel ve toplumsal yaşamda değişim ve dönüşüm yaratması gerektiğini belirterek, oruç ibadetinin bireyin psikolojik, fizyolojik ve teolojik yaşamını yeniden inşa etme fırsatı sunduğunu söyledi.

İnsanların giderek daha fazla aşırı ve lüks tüketime yöneldiğine dikkati çeken Ay, "Artan aşırı ve lüks tüketim alışkanlığı maalesef ramazanda da devam ediyor. Ramazanın ruhuna uygun olmayan bir tüketim çılgınlığından söz etmek mümkün. Bu durum yapılan ibadeti de zedeliyor" dedi.

Kur'an-ı Kerim'de "Allah'ın her şeyi bir ölçüye göre yarattığının" ifade edildiğini aktaran Ay, insanlara da ölçülü olmalarının salık verildiğini belirtti. İtidal ve ölçünün, İslam dininin en önemli ahlaki değerleri arasında yer aldığını vurgulayan Ay, bu ayda bu değerler üzerinde daha fazla düşünülmesi gerektiğine işaret etti.

-"Aşırı tüketim, sosyal dayanışmayı da olumsuz etkiliyor"-

Ay, sosyal hayatı değer ve ahlak merkezli düşünmek gerektiğini ifade ederek,

"Aşırı ve lüks tüketimle yoksulluğu körüklemiş olursunuz. İsraf arttıkça toplumsal barış ve güven duygusu da ortadan kalkıyor. Ramazana sosyal yardım ve dayanışma ayı dedik ama aşırı tüketim, sosyal dayanışmayı da olumsuz etkiliyor. Ramazanı da bu bağlamda düşünerek, ölçülü tüketmeli ve ihtiyacımız kadar harcamalıyız" değerlendirmesinde bulundu.

Dinin, aklın ve örfün uygun bulmadığı harcamaları, israf ve tebzir (doğru ve meşru olmayan amaçlarla harcama yapmak) olarak adlandırıldığına dikkati çeken Ay, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İslam geleneğinde harcamalar, zaruriyyat, haciyyat ve tahsiniyyat şeklindeki ihtiyaç önceliğini takip etmeli. Yani öncelikli olarak zorunlu, ardından zorunlu olmayan ihtiyaçlar alınmalı daha sonra da ihtiyaç olmadığı halde dince sakınca teşkil etmeyen, doğru ve meşru harcamalar yapılmalı. Ancak burada yine de ölçüyü kaçırmamak gerekir. Aksi halde israf söz konusu olur.

Büyük İslam bilgini Gazali tüketim kültürüne ilişkin israf, cimrilik ve cömertlik olmak üzere 3 temel kavrama yer vermiştir. Dinin önerdiği tüketim tarzının, cömertlik olduğunu ifade etmiştir."

-"Dikkat edilmesi gereken iftar sofralarının israf sofralarına dönüşmemesi"-

Tüketim kültürü konusunda Hazreti Muhammed'in uygulamalarının örnek teşkil ettiğini vurgulayan Ay, İslam toplumunun refah düzeyi arttığı halde Hazreti Muhammed'in yaşantısında bir değişiklik olmadığını, hiçbir zaman lüks tüketmediğini, hatta tayin ettiği valilerine tüketim hususunda herkese örnek olmalarını öğütlediğini hatırlattı.

Bütün bunlar göz önüne alınarak, iftar için ihtiyacı karşılayacak kadar alışveriş yapılmasını öneren Ay, "Dikkat edilmesi gereken iftar sofralarının israf sofralarına dönüşmemesidir" dedi.

Toplumda harcama bilinciyle ilgili sıkıntılar olduğunu ifade eden Ay, yalnızca ramazanda değil diğer zamanlarda da harcamaların dikkatli ve kanaatkarane yapılması tavsiyesinde bulundu.

Kısa sürede tüketilmesi gereken gıdaları günlük almanın daha doğru olacağına değinen Ay, hiç kullanılmadan bozulup atılan gıdalara da dikkati çekti. Ay, "Bir tarafta çöpe atılan gıdalar, diğer tarafta açlıktan mağdur olan, acı çeken insanlar. Bunlardan Allah'ın hoşnut olacağını düşünmek yanlıştır. Kur'an, israf ve tebzir tarzındaki tüketim alışkanlığına sahip kimseleri, şeytanın türdeşleri olarak ifade etmekte" ifadesini kullandı.

Ramazanda yapılan yardımların üslubuna da değinen Ay, gösteriş maksatlı, insanların onurunu incitebilecek yardımların, dini açıdan bu ayın atmosferine uymadığını söyledi. İslam geleneğinde, "Bir elin verdiğini diğerinin görmemesi" esasının kabul edildiğini vurgulayan Ay, "Yardımlar herkesin gözü önünde, gelişigüzel değil ahlaki bir üslupla sunulmalı" dedi.

Yayıncı: Selçuk Aval - ANKARA