Tüketici örgütlerinden "kredi kartı aidatı"na düzenleme talebi

SİNAN BALCIKOCA - Tüketici örgütü temsilcileri, kredi kartı aidatında yıllık alınan toplam miktarın 6 milyar lirayı aştığını öne sürerek, bu durumun tüketicileri mağdur etmesi nedeniyle yeni düzenleme yapılmasını talep etti.

Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni Tüketici Kanunu'nun 31. madde 3. fıkrasıyla, tüketicilere aidatsız kart verme zorunluluğu getirildiğini anımsattı.

Tüketicilerin bankaların kendilerine bu şekilde kart sunma zorunluluğunu bilerek aidat ödemeyebileceğini anlatan Ağaoğlu, "Bankalar Tüketici Kanunu'nun kendilerine zorunlu olarak yüklediği aidatsız kart sunma işlemini yapmamakta, ağırdan almaktadır. Durumu bilmeyen milyonlarca kart hamili de bankaların çağrı merkezlerini arayarak kart ücretini sildirmek için mücadele ediyor. Bazı bankalar bu dakikadan itibaren tüketiciyle pazarlık yapıyor." diye konuştu.

Kanun incelendiğinde, aidatsız kart vermenin bankaya yüklendiğinin, bankanın tüketici talep etmeden ona aidatsız kart sunması gerekliliğinin görüldüğüne işaret eden Ağaoğlu, şu ifadeleri kullandı:

"Konuyu bilmeyen milyonlarca tüketici ya farkına varmadan bunu ödüyor ya da banka ile girdiği söz düellosunu kaybediyor. Kredi kartı aidatı yaklaşık 5 yıl önce tarih olmasına rağmen bankalar 60 milyon kredi kartını cüzdanında bulunduran tüketicilerden yıllık ortalama 100 lira civarında bedel alarak, 6 milyar liralık pastayı kaybetmemek için yasayı hiçe sayıyor. Şu anda aidatsız kart türü sunulmadan yansıtılan tüm aidatlar hukuka aykırıdır."

"Kanunlar, yönetmelikten üstündür"

Bankaların tüketicilere kanunla tanınmış ücretsiz kredi kartı hakkını sunmadığını, tek taraflı olarak aidat yansıttığını öne süren Ağaoğlu, şunları kaydetti:

"Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) 3 Ekim 2014 tarihli yönetmelikte tüketicilerden alınabilecek ücretler arasında 'kredi kartı aidatı' yazılmış olmasını kendilerine yasal dayanak olarak ileri sürüyorlar. Oysa BDDK o yönetmelikte, tüketiciyle müzakere edilerek, iki taraflı mutabakat sonucunda kart aidatı yansıtılabileceğine işaret etmektedir. Çünkü birçok banka, kredi kartı aidatı karşılığında kuru temizlemeden ücretsiz otopark imkanına kadar değişik avantajlar sunabilmekte, böylelikle müşterinin onayını alabilmektedir. Kaldı ki temel hukuk kurallarından normlar hiyerarşisine göre kanunlar, yönetmelikten üstündür. Tüketici Kanunu da sözleşmelerde tüketici aleyhine tek taraflı hükümleri geçersiz kılmaktadır."

Tüketicinin haklarını bilmesi gerektiğini vurgulayan Ağaoğlu, "Tüketiciler aidatsız kart talep ettiklerinde tüm bankalar aynı tür cevap veriyorsa bu da 4054 sayılı Rekabet Kanunu'na aykırılık oluşturur. Bankalar, yakın zaman önce 12 bankaya kesilen cezanın bir benzeriyle karşı karşıya kalabilir. O nedenle tüketicilerin dikkatli olması, haklarını bilmesi lazım. BDDK'nin duruma müdahale edip bireysel tüketicilere kart aidatı yansıtacak bankaların mutlaka tüketicinin rızasını almasını sağlayacak düzenlemeleri ikincil mevzuatta koymasında yarar var." dedi.

Ağaoğlu, tüketicilerin bankalardan, elektronik posta yoluyla yazılı şekilde aidatsız kart talebinde bulunmasını istedi.

"Tüketici mağduriyeti önlensin"

Bursa Tüketiciler Derneği Başkanı Sıtkı Yılmaz da kredi kartının Türkiye'deki en ciddi tüketici sorunlarından olduğunu söyledi.

Yılmaz, Türkiye'de 67 milyon kredi kartı bulunduğunu belirterek, "Bu kartlar üzerinden her yıl 100 liradan 500 liraya kadar varan aidat alınıyor. Burada banka, şirket herkes kazançlı, tek mağdur tüketicidir." diye konuştu.

Kredi kartı aidatı alınmasına karşı olduklarını anlatan Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:

"Ortalama bir kredi kartından yıllık 100 lira aidat alınırsa 6 milyarın üzerinde gelir elde ediliyor. Yani bu çok ciddi bir rakamdır, tüketiciyi mağdur etmektedir. Tüketicilerimiz kredi kartlarıyla ilgili derneğimizi arayarak çaresiz şekilde ne yapacağını sormaktadır. Kredi kartı aidatı konusu yasal olsa dahi hukuki dayanaktan yoksundur. Bu konuda yeni düzenleme bekliyoruz. Banka kartları üzerinden alınan aktif ve gecikme faizleri yüksektir. Bu onların tüm masraflarını karşılamasına rağmen ayrıca yıllık kart ücreti alınması katlamalı bir para alma şeklidir."

Aydın Ağaoğlu