Trabzon Hurması Üretiminde Endüstriyel İmalat Önerileri

İstanbul Ticaret Borsasının (İSTİB) katma değeri yüksek tarımsal ürünlerin yaygınlaştırılması amacıyla başlattığı "Altın Tohumlar" projesinde bu ay Trabzon hurması ele alındı.

İSTİB'den yapılan açıklamaya göre, toplantıda, Trabzon hurması üretiminin yaygınlaşması için endüstriyel imalata geçilmesi, bölgenin doğru seçilmesi, yerel çeşitlerin kullanılması, taban fiyatı uygulaması ve kooperatifleşme gibi öneriler gündeme geldi.

Toplantıda açılış konuşması yapan İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, Trabzon hurmasının geniş kullanım alanına sahip bir meyve olmasına rağmen yeterince değerlendirilemediğine dikkati çekerek, Türkiye'de genellikle taze meyve olarak tüketildiğini, kurutulmuş olarak pazarlandığını ve reçelinin yapıldığını, fakat meyvede endüstriyel imalata henüz geçilmediğini anlattı.

Dünyada meyvenin kullanım alanının daha geniş olduğunu belirten Kasap, "Birçok ülkede Trabzon hurmasının reçeli, marmelatı, pekmezi ve sirkesi endüstriyel olarak üretiliyor. Biz bu meyveyi ne kadar iyi değerlendirebilirsek o kadar katma değer katmış oluruz." ifadesini kullandı.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muharrem Özcan da meyvenin kış aylarında eksi 18 dereceye kadar dayanabilmesinden dolayı 40 ilde üretildiğini dile getirerek, "Bölge ekolojisini iyi değerlendirmek gerekiyor. Bir ürünü çok üretmek değil, en iyi verim alınacak bölgede üretmek gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Özcan, Türkiye'de Trabzon hurması üretiminin ve verimliliğin artmasıyla ürünün katma değerinin yükseldiğine işaret ederek şunları kaydetti:

"Üretim miktarı 1990'larda 20 ile 25 bin ton arasındayken, en son verilere göre 127 bin tona ulaştı. Ağaç başına ortalama verim 70 kilogram, bu rakam ticari bahçelerde 140 ila 150 kilogram civarında. Şu an 3 milyon Trabzon hurması ağacımız mevcut. 1 milyon ağaç ise henüz verim çağına girmedi. Bunlarla beraber üretim 40 ila 50 bin ton artış gösterecek."

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü araştırmacılarından Dr. Nilüfer Aksu Uslu ise enstitünün güncel çalışmaları ve üreticilerin sorunlarına yönelik çözüm önerilerinden bahsetti. Enstitü olarak 8 yerel çeşit ürettiklerini ve bu konuda yeni üretim girişimlerine devam ettiklerini anlatan Uslu, "Üreticiler verimliliği yüksek sertifikalı tohumlarla bahçelerini yenileyerek üretimi artırmalı. Ayrıca son dönemde kahverengi kokarcanın 300'den fazla bitkiyi etkilemesinden dolayı böceğin doğal düşmanı olan samuray arısının üretimi ve doğaya salımı çalışmalarını sürdürüyoruz." ifadelerini kullandı.

Trabzon hurması üreticisi Hasan Gödek ise sınırlı sayıdaki üretici olarak kooperatifleşemediklerini ve pazarlamada ortak hareket edemediklerini belirterek, "Bölgemizdeki üreticiler, bakımı zahmetsiz olan fındık ve çaya yöneliyor. Biz de bu yüzden talep üzerine üretim yapıyoruz. Üreticiler, ürünlerinin ellerinde kalması korkusuyla Trabzon hurmasına yönelmiyor. Devletimiz, yeni üreticilere teşvik vermeli ve üründe taban fiyat belirlenmeli." görüşlerini paylaştı.