Tohumculuk Yönetmeliğinde Yenilikler

Tarımsal bitki türlerine ait çeşitlerin kayıt altına alınması, özel sektör tarımsal araştırma kuruluşlarının yetkilendirilmesi ile denetimine ilişkin esaslar belli oldu.

Tarım ve Orman Bakanlığının, Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Tarımsal üretimde stratejik bir öneme sahip olan tohumluk konusunda uluslararası kurallarda ve Türkiye'de tohumculuk sektörünün yapısında meydana gelen değişimler, teknoloji alanında yaşanan gelişmeler ve sektörün ihtiyaç duyduğu güncellemelerle ülke menfaatlerinin devamlılığının sağlanabilmesi amacıyla eski yönetmelik yeniden düzenlendi.

Bu kapsamda, çeşitlerin kayıt altına alınması hususunda başvuru ve toplantı tarihleri değiştirildi.

Serbest çeşitlerin resmi kurum tarafından düzenlenmiş çeşit özellik belgesi olmaması durumunda ıslahçısı veya çeşidin devamlılığından sorumlu temsilcisi tarafından doldurulan teknik soru anketiyle başvuru yapılması sağlandı.

Başvuru sahiplerinden, çeşit adayının çevre, insan, hayvan sağlığına karşı risk oluşturacak bir durumu olup olmadığı ve ayrıca çeşit adayının genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) olmadığı beyanın alınması eklendi.

Tohumluk materyalin çevre, insan, hayvan sağlığına karşı risk oluşturacak bir durumu olup olmadığını başvuru sahibi bildirmekle yükümlü olacak. Başvuru sahibi tescil başvurusu yaptığında, tohumluk materyalinin genetiği değiştirilmiş organizma olmadığını, çeşidin özelliklerini etkileyebilecek herhangi bir uygulama yapmadığını taahhüt edecek. Çeşit adayının tescil aşamasında veya tescil edildikten sonra genetiği değiştirilmiş organizma olduğu belirlenirse, tüm sorumluluğun kendisinde olduğunu kabul ve taahhüt edecek.

Çeşit sahipleri kayıt listelerinde devam eden çeşitlerinin kayıt sürelerini yazılı olarak uzatma talebinde bulunmaları durumunda 10'ar yıl süreyle kayıt sürelerinin uzatılması sağlandı.

Ülkede sertifikalı tohumluk üretimi olmayan veya diğer türlere oranla düşük miktarlarda üretimi yapılan tarla bitkileri türlerinde sadece farklılık, yeknesaklık, durulmuşluk (FYD) testleri ile kayıt altına alınabilmesi sağlandı. Tarla bitkilerinde tarımsal değerlerin ölçülmesi (TDÖ) denemeleri yapılacak bitki türleri listesinin, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından belirlenerek ilan edilmesi düzenlendi. Tohumculuk konusunda faaliyet gösteren herhangi bir özel sektör kuruluşu ile ticari ilişkisi bulunan veya danışmanlık yapan kişilerin, Komite üyesi olamayacağı yönetmeliğe eklendi.

Serbest çeşitlerin başvuru sahibi tarafından bir başka kişi veya kuruluşa çeşit devri işlemi yapılabilecek. Beyanname verildikten sonra çeşit devir işlemleri kabul edilmeyecek. Başvuru sahiplerinin talep etmesi halinde Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Birliği (UPOV) üyesi ülkelerden gelen FYD test raporu ve çeşit özellik belgelerinin onaylı suretleri ıslak imzalı veya dijital olarak da temin edilebilecek. Uluslararası ikili antlaşmalar kapsamında ülkede sadece FYD testleri yapılarak kayıt altına alınan türlerde, UPOV üyesi bir ülkede ve UPOV kurallarına göre FYD testleri yapılarak tescil edilmiş çeşitlerin Tescil Komitesi tarafından kayıt işlemleri yapılabilecek.

Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluş başvurularında ıslahçı personelden en az biri ile yapılmış en az bir yıllık iş sözleşmesi ve istihdam edilen ziraat mühendislerinin SGK kayıtlarına ilişkin sigortalı hizmet listesi veya sigortalı işe giriş bildirgesi isteneceği hususlar eklendi. Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları İnceleme Komisyonu üyeleri yeniden belirlendi.