Kuyumcular odası "müeyyide yetkisi" istiyor

İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, projesini oluşturdukları Kuyumculuk Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (KDDK) faaliyete geçmesi halinde altın alım satımında ortaya çıkan problemlerin giderileceğini belirterek, "Ahilik kültürüne uymayan kişilerin kuyumculuk yapmasını engellemek, esnaflık görgüsüne sahip olmayan kişilerin sektöre halel getirmesine engel olmak için ve en çok da vatandaşın mağduriyetlerini önlemek için cezai müeyyide uygulama yetkisi istiyoruz." dedi.

Atayık, İKO'da düzenlenen basın toplantısında sektörün güncel sorunlarını değerlendirdi.

Kuyumculuk ve mücevherat sektörünün Türk ekonomisi için önemine işaret eden Atayık, "Sektörümüz 300 bine yakın istihdam sağlıyor. Kuyumculuk ve mücevherat sektörü olarak ihracatımız temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 96,2 arttı. Bu Türkiye'deki tüm sektörler arasında 1. sırada olmamızı sağladı. Dünyada altın ve mücevherat ihracatında İtalya'dan sonra 2'nciyiz. Üretimde Çin ve Hindistan'dan sonra 3'üncüyüz. Pazar payında da dünya genelinde 5'inciyiz." diye konuştu.

Atayık, İKO'nun İstanbul'daki 3 binin üzerinde ve Türkiye'de 5 bini üretici olmak üzere toplamda 40 bin kuyumcunun tamamının başvurduğu merci konumunda olduğunu söyledi.

Atayık, İstanbul Kuyumcular Odasının sektörde standartları koruyabilmek için yaptırım gücü istediğini söyledi.

"Odamızın üyesi hiçbir kuyumcu buna tevessül etmez"

Bazı basın mecralarında çıkan, "kuyumcuların alım-satımda usulsüzlük yaptığına" ilişkin haberlerin sektörün tümünü töhmet altında bıraktığını anlatan Atayık, "Türkiye ekonomisi için büyük bir önem arz eden, 12 milyar dolarlık bir ihracat kapasitesine sahip kuyumculuk sektörü bu tür haberlerden zarar görüyor. Çok önemli bir sektörü, doğrusunu araştırmadan, birkaç kişinin demesiyle yaralamak bizi çok üzmüştür." dedi.

Atayık, şunları kaydetti:

"Gram altında 995 milyem dediğimiz külçe altın kullanılır. Bir de 999,9 vardır. Mavi olan 995'tir. Türkiye'de genelde kullanılan milyem 995'tir. Bununla diğerinin arasında 4,9 gram fark var; altın has farkı var. Gazetede çıkan habere göre diyorlar ki 'Kuyumcular satarken 999,9 gram parası alıyor ama alırken 995 diye alınıyor.' Bu çok yanlış bir söylem. Bu alırken de satarken de gözetilmektedir. Burada odamızın üyesi hiçbir kuyumcu buna tevessül etmez.

'22 Ayar altını 24 ayar fiyatıyla satmak istiyorlar' denilmiş. Ben bunu örneklerle göstereceğim. Elimde iki tane 22 ayar bilezik var. Zaten 24 ayar bilezik olmaz, üretimi de yoktur. Çünkü 24 ayar çok yumuşaktır, ezilir. Burada şu 22 ayar bileziğin gramında 15-20 lira bir fark vardır işçilik farkı. Bu da nedir; bunun üretimi var, işçisi var, dükkan kirası var, ticari karı var. Ama işçiliği daha çok olan fantezi bileziklerde daha fazla fark vardır."

"Kötüye kullananlar oluyor"

Kuruluş çalışmasını tamamladıkları Kuyumculuk Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (KDDK) faaliyete geçmesi konusunda kamu paydaşlarından destek beklediklerini anlatan Atayık, "İşini kötüye kullananlara kuyumcu da elbette vardır ama temel mesele bizdeki yaptırım gücü eksikliği. KDDK olarak Cumhurbaşkanlığına sunulmak üzere bir proje hazırladık. Çünkü kötüye kullananlar oluyor. Her meslekte, kuaför ya da emlakçı açarken bir referans istenir, bir odaya üye olmaları gerekir. Ancak maalesef bizde böyle bir şey yok. Kuyumcular odasına üye olmadan da kuyumcu açabiliyorsunuz. Siz şimdi kalksanız cüzi bir parayla kuyumcu dükkanı açabilirsiniz. Mevcut yasaya göre kuyumcu açmak için hiçbir ehliyet, tecrübe ya da ustalık belgesi istenmiyor.

İşin ehli olmayan, Ahilik kültürünü bilmeyen insanların kuyumcu dükkanı açmasını istemiyoruz. Ancak elimiz kolumuz da bağlı. Sadece uyarı cezası verebiliyoruz. Bunun da yaptırım anlamında hiçbir karşılığı yok. Ahilik kültürüne uymayan kişilerin kuyumculuk yapmasını engellemek, esnaflık görgüsüne sahip olmayan kişilerin sektöre halel getirmesine engel olmak için ve en çok da vatandaşın mağduriyetlerini önlemek için cezai müeyyide uygulama yetkisi istiyoruz. Projesini tamamladığımız KDDK sektöre standart getirecek, sektörü disipline edecek. Bunun bir an önce hayata geçmesi lazım."

Denetimler arttı

İKO Genel Sekreteri Ali Ramazan Şanto da, odanın denetimlerini artırdığını belirterek şunları söyledi:

"İKO olarak 2018'in haziran ayından itibaren 135 iş yerine denetim yaptık. Ayar kontrolü için 206 ürün alınarak oda merkezinde analizi sağlandı. Müşteriye beyan ettiği bilgilerin doğru olduğu tespit edilen iş yerlerine teşekkür yazısı takdim edildi. Ayar düşüklüğü tespit edilenlere de uyarı yazısı verildi."