"Dünya Oryantal Tütün Üretiminde Türkiye'nin İhracat Gücünü de Tehdit Edebilecek Gelişmeler...

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, dünya oryantal tütün üretiminde Türkiye'nin ihracat gücünü de tehdit edebilecek gelişmeler yaşandığına vurgu yaparak, "Bu tehdit 55 bin Türk tütün çiftçisinin geleceğini de yakından ilgilendiriyor" dedi.

TİM tarafından Dış Ticaret Kompleksi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Büyükekşi, 2023'de 500 milyar dolarlık ihracat hedefine adım adım ilerlediklerini belirterek, bu hedef doğrultusunda mikro ve makro bazda önlerine çıkan tüm sorunların aşılması konusunda somut adımlar attıklarını söyledi.

Büyükekşi, TİM olarak sorunların çözümü sürecinde tüm ihracatçı birliklerle işbirliği yaptıklarını, sorunların el birliği ile çözüme kavuşturulmasını çok önemli bulduklarını ifade ederek, şöyle konuştu:

"TİM bünyesinde yer alan her ihracatçı sektörümüz büyümeye destek vermekle kalmıyor, yeni istihdam alanları yaratıyor, ülke kalkınmasına katkıda bulunuyor. Tütün sektörü de ihracatımızda önemli sektörlerimizden biri. 2012 yılının ilk 8 ayında yüzde 32 artışla 615 milyon dolar tütün ve tütün mamulleri ihracatı gerçekleşti. Yeni sezon henüz başlamamasına rağmen sektör, şimdiden 60 bin ton ve 340 milyon dolarlık tütün ihracatı gerçekleştirdi. Biliyorsunuz Türkiye'de oryantal tütün olarak da adlandırılan Şark tütünü üretiliyor. Şark tütünü, su ihtiyacının az olması ve çok zor koşullarda bile yetişebilmesi açısından tarımsal ürünler arasında özel bir yere sahip. Ülkemizin sıcak ve kurak bölgelerinde çiftçilerimiz için çok önemli bir geçim kaynağı. 52 bin çiftçimiz aileleriyle birlikte toplam 250 bin kişi, geçimini şark tütün üretimi ve satışından sağlıyor."

-'Şark tütünü, 2023 hedeflerine ulaşmak açısından büyük önem taşıyor"-

Büyükekşi, Uluslararası Tütün Üreticileri Derneği'ne göre, tütün yetiştirilen alanlarda, yetiştiricilere aynı getiriyi ya da sürdürülebilir bir geçim imkanını sunabilecek benzer bir ürün bulunmadığını söyledi.

2023 yılında aynı zamanda tarımsal ekonomik büyüklük açısından dünyanın ilk 5 ülkesi arasında olmayı hedeflediklerine vurgu yapan Büyükekşi, "Şark tütünü de yarattığı ekonomik değer açısından, 2023 hedeflerimize ulaşmamızda en önemli tarımsal ürünler arasında yer alıyor. Türkiye dünya şark tütün üretim ve ihracatında lider konumda yer alıyor. Türkiye'yi Makedonya, Çin, Yunanistan, Bulgaristan, Tayland ve Lübnan gibi ülkeler takip ediyor. 2011 yılında 82 bin hektarlık bir alanda 46 bin ton şark tütün üretimi gerçekleştirdik. Türkiye dünyada lideri olduğu şark tütünü üretiminin yüzde 26'sını gerçekleştiriyor" diye konuştu.

Büyükekşi, dünya tütün üretimi dağılımında bir noktaya dikkati çekmek istediğini dile getirerek, şunları kaydetti:

"Bundan birkaç yıl önce şark tütün üretiminde hemen hiçbir payı olmayan Çin başta olmak üzere, Uzak Asya ülkeleri şark tütün üretimine yatırım yaptılar. Şimdi bu alanda üst sıralara tırmanmaya başladılar. Türkiye'nin ise rakiplerinin önüne geçerek mevcut konumunu ve önündeki fırsatları iyi değerlendirmesi gerekiyor. Bugün Türkiye ekonomisi açısından önemli bir artı değer yaratan şark tütünü tarımı için Dünya Sağlık Örgütü'nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi kapsamında 17. ve 18. maddeleriyle ilgili taslak önerileri masaya yatıracağız."

-"Tütün çiftçilerine sağlanan desteklerin yasaklanması planlanıyor"-

Büyükekşi, dünya oryantal tütün üretiminde Türkiye'nin ihracat gücünü de tehdit edebilecek gelişmeler yaşandığına vurgu yaparak, "Bu tehdit 55 bin Türk tütün çiftçisinin geleceğini de yakından ilgilendiriyor. 2003 tarihinde, Cenevre'de Dünya Sağlık Örgütü üye ülkeleri arasındaki 168 ülke tarafından imzalanan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, ülkemizde de 2004 tarihinde TBMM'ce kabul edilip yürürlüğe girdi. 12 Kasım tarihinde, mevcut taslağa ilişkin ülke görüşleri nihai hale getirilecek, ve Seul'de gerçekleşecek Taraflar Konferansı'nda oylamaya sunulacak" diye konuştu.

Bugüne kadar yapılan çalışmalar ile ilgili çekinceleri olduğunu anlatan Büyükekşi, bu çalışmalarda ilgili maddelerin ötesinde, tütün tarımı ve üreticiliğine dair yasaklayıcı ve engelleyici önerilerin yer aldığını belirterek, söz konusu taslakta tütün tarımı ve üretimi açısından sorun teşkil edecek üç temel konu gördüklerini kaydetti.

Konuların birincisinin tütün üretimine ayrılan alanların zorla sınırlandırılması ve azaltılması konusunda adımlar atılmasının öngörülmesi olduğunu ifade eden Büyükekşi, şöyle konuştu:

"Diğer taraftan tütün çiftçilerine sağlanan finansal ve teknik desteklerin yasaklanması planlanıyor. Son olarak da ülkelerin tütün üretimini eş zamanlı olarak azaltması öngörülüyor. Dolayısıyla taslaktaki bu maddelerin değiştirilmesi, tütün üreticilerimiz ve ihracatçılarımız için büyük önem taşıyor. Bu toplantının, taslak maddelerin değiştirilmesi konusunda önemli bir adım olacağını düşünüyoruz."

-"En fazla istihdam sağlayan sektörlerden biridir tütün"-

Uluslararası Tütün Yetiştiricileri Derneği (ITGA) Başkanı Antonio Abrunhosa da İstanbul'un çok hızlı bir gelişim gösterdiğini, ancak Türkiye'nin kırsal kesimleri için aynı şeyi söylemenin pek mümkün olmadığını kaydetti.

Abrunhosa, Türkiye açısından tütün tarımının önemli bir yeri olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"En fazla istihdam sağlayan sektörlerden biridir tütün. Her türlü hava koşuluna karşı dayanıklılık da gösterir tütün. 3 nesildir geçimini tütün üretiminden sağlayan aileler var. O yüzden tütün yerine başka bir ürün koymak mümkün değil. Zorlu bir piyasa koşuluyla karşı karşıyayız. Tütünün yasaklanması piyasanın elini kolunu bağlamıştır. Kanunlarla yasaklar getirilen ülkelerde tütün tüketimi azalmıştır. Yasaklamalar yasa dışı tütün tüketimine neden olmaktadır. Yani yasaklar çözüm getirmiyor. Tütün üretimi azaldı diye daha az tütün tüketilmeyecek. Bir başkası tütün ihtiyacını karşılar hale gelecek, başka pazarlara yönelinecek."

Abrunhosa, tütün üretimin yasaklanmasının ekonomik anlamda götürüsünün çok fazla olacağına vurgu yaparak, "Dünya Sağlık Örgütü'nün gerçekleştireceği toplantı tütün sektörüne büyük bir darbedir. Tütün üreticilerine getirilen yasaklar bizi olumsuz sonuçlara götürecektir. Üretimin kısıtlanmasının sonuçları son derece olumsuz olacak. Peki türün üretimi bırakılınca yerine ne konulacak- Bu konuda bir şey söylenmiyor. Biz her zaman işbirliği için elimizi uzattık ama karşılık bulamadık hiçbir zaman. Tütün üretimini yasaklarsanız insanlar büyük şehirlere akın edecek ve bu sefer de istihdam sorunu başlayacak" diye konuştu.

Tütün üreticisi ülkelerin yaşayacağı zorlukları ellerinden geldiğince anlatmaya çalıştıklarını aktaran Abrunhosa, "Dünya Sağlık Örgütü kendilerinden başka kimseyi dinlemeye açık değiller. Bu yüzden kendilerini buldozer kullanan kör bir sürücüye benzetiyorum. Dümdüz gidiyorlar ve nereye gittikleri umurlarında bile değil. Bodoslama giden sürücü gibiler. Yasaklamalardan tütün üretimi yapılan kırsal kesim çok kötü etkilenecek. Türkiye açısından 500 milyon dolarlık bir sektörden bahsediyoruz. Bu sektörün ekonomiye katkısı oldukça büyüktür" ifadelerini kullandı.

Muhabir: Semra Orkan

Yayıncı: Affan Kulunyar - İSTANBUL