Botaş 3'e Bölünecek, İGDAŞ Özelleştirilecek

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan, "4646 Sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı" görüşe açıldı.

AA muhabirinin taslaktan yaptığı derlemeye göre, söz konusu taslak ile Kanunun "Yaptırımlar ve Yaptırımların Uygulanmasındaki Usul, Ön Araştırma, Soruşturma ve Dava Hakkı ile Tarifeler" başlıklı 9'uncu maddesinde yapılan değişiklik ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) doğalgaz piyasasında faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilere yapacağı yazılı ihtara rağmen mevzuata aykırı durumlarda uygulanacak idari para cezalarında yüzde 100 oranında artış öngörüldü.

Bu çerçevede şirketlere, Kurul tarafından bilgi isteme veya yerinde inceleme hallerinde; istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkanının verilmemesi hallerinde 700 bin lira, yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması halinde 600 bin lira, lisans veya sertifika genel esasları ve yükümlülüklerinden herhangi birisinin yerine getirilmediğinin saptanması halinde 700 bin lira, gerçek dışı belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi durumunda 1 milyon lira idari para cezası verilecek.

Öte yandan, lisans başvurusu sırasında iştirak ilişkisi konusunda yanıltıcı bilgi verilmesi durumunda 1 milyon lira, piyasada lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması halinde 1 milyon 200 bin lira, lisans sahibi şirketlerin, doğalgaz piyasasında yaptıkları herhangi bir faaliyeti yazılı sözleşme yapmaksızın gerçekleştirdiklerinin tespit edilmesi durumunda 1 milyon lira, lisans veya sertifikanın verilmesine esas olan şartların faaliyetlerin yürütülmesi sırasında ortadan kalktığının tespit edilmesi halinde 1 milyon 200 bin lira idari para cezası öngörüldü.

Taslakta ayrıca, idari para cezalarını gerektiren fiillerin ihtara rağmen düzeltilmemesi veya tekrarlanması halinde idari para cezalarının her defasında bir önceki cezanın 2 katı oranında artırılarak uygulanması da öngörüldü.

-Hazine arazileri BOTAŞ'a bedelsiz verilecek

Taslağın 12'inci maddesinde getirilen düzenlemeye göre de doğalgaz ve petrol boru hatları ile bunlara ait sabit tesislerin kurulu bulunduğu ve halen BOTAŞ adına irtifak hakkı bulunan taşınmazlarla BOTAŞ kullanımında olup hiçbir işlem tesis edilmemiş hazine arazileri bedelsiz olarak BOTAŞ adına tescil edilecek ve geriye dönük olarak ecri misil talep edilemeyecek.

BOTAŞ veya doğalgaz piyasa faaliyeti yapmak üzere lisans sahibi olan tüzel kişilerin başvurusu üzerine ilgili idare, İmar Kanunu'na göre doğalgazın depolanması, iletimi ve dağıtım hatları ile bunların işletimi için gerekli binalar dahil tüm müştemilatın imar planında önceden tahsis edilmiş olması şartını aramayacak ve doğalgaz iletim, dağıtım hatları ile depolama tesislerinin projesi uyarınca imar planına işlenerek gerekli ruhsat verilecek.

-BOTAŞ 3'e bölünecek

4646 sayılı kanunun geçici 2'inci maddesinde yapılan değişikliğe göre, BOTAŞ'ın dikey bütünleşmiş tüzel kişiliği bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle devam edecek.

Bu tarihten sonra BOTAŞ'ın iletim faaliyeti, LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri ve diğer faaliyetleri gerçekleştirmek üzere 3 ayrı tüzel kişilik olarak yeniden yapılandırılacak. Bunlardan iletim ve LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri dışındaki faaliyetleri gerçekleştirecek olan şirket BOTAŞ'ı temsil edecek ve BOTAŞ adıyla anılacak.

Yeniden yapılandırma sürecinde yeni şirketlerin kurulması, söz konusu şirketlerin faaliyet konularının kapsamının belirlenmesi, merkezleri ve sermayelerinin belirlenmesi, personel, varlık, kaynak, menkul, gayrimenkul, araç, gereç ve malzemeleri ile hak ve alacaklarına ilişkin devir işlemleri Enerji Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nın görüşleri alınarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak veya yaptırılacak.

Devir işlemlerinden doğan kazanç kurumlar vergisinden, devir kapsamında mal teslimi ve hizmet ödemeleri katma değer vergisinden, devre ilişkin bütün işlemler harçlardan ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü kağıt damga vergisinden müstesna tutulacak.

BOTAŞ'ın Hazine garantili yükümlülükleri ile Hazine Müsteşarlığı'na olan yükümlülükleri saklı kalacak ve ilgisine göre BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılması sonucu meydana çıkacak tüzel kişilikler tarafından ödenecek.

BOTAŞ, ithalatı ulusal tüketimin yüzde 20'si oranına düşünceye kadar, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı haricinde yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapamayacak. Süresi biten mevcut doğalgaz alım sözleşmeleri yenilenemeyecek. Ancak Bakanlar Kurulu kararıyla, doğalgaz arz güvenliğinin sağlanması veya ihraç etmek amacıyla yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapabilecek.

-İGDAŞ'a özelleşme yolu açılıyor

Kanunda geçici 3'üncü maddede yapılan düzenlemeye göre ise İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İGDAŞ), mülkiyet ve kar payı haklarına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde kalmak kaydıyla, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özelleştirilecek.

Özelleştirme işlemlerinde uygulanacak yöntem, usul ve esaslar, süreler ve şirketin hisselerinin hangi oranda özelleştirileceği Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek.

Muhabir: Leyla Ataman Özel

Yayıncı: Abdullah Kıratlı - ANKARA