Kuzey İtalya'daki Yerel Seçimler Avusturya ile 'Çifte Pasaport' Krizini Derinleştirebilir

İtalya'nın kuzeyinde, Avusturya sınırındaki Trentino-Alto Adige (Südtirol) bölgesinde, "çifte pasaport" tartışmalarının gölgesinde yerel seçimler yapılıyor.

Yaklaşık 850 bin seçmene sahip olan özerk Trentino-Alto Adige bölgesinde bugün yapılan seçimlerde yerel meclisin üyeleri belirlenecek. Bölgeyi oluşturan Trentino eyaletinde sandıklar yerel saatle 22.00'de, Alto Adige eyaletinde ise 21.00'de kapanacak.

Alto Adige (Südtirol) eyaletindeki seçimler Avusturya ile İtalya arasındaki "çifte pasaport" krizini derinleştirebilir.

Avusturya hükümeti, Birinci Dünya Savaşı'na kadar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na ait olan Südtirol'de yaşayan ve Almanca ya da Ladino dili konuşanlara pasaport vererek çifte vatandaşlık hakkı tanıma planını açıklamıştı. İtalyan hükümeti ise buna şiddetle karşı çıkıyor. Yerel seçimler dolayısıyla bu tartışma daha da alevlendi.

Alto Adige, İtalya'da faşizm döneminde "İtalyanlaştırma" politikalarına tabi tutulsa da halen nüfusun çoğunluğunun ana dili Almanca. Alto Adige'de halen nüfusun yaklaşık üçte ikisi Almanca, dörtte biri İtalyanca, yüzde 4'ü ise Ladino konuşuyor.

Bölge, geçmişte İtalya'dan ayrılmak isteyenlerle şiddet içeren çatışmalara da sahne olmuştu. 1972'de otonomi elde etmesinin ve bu şiddet olaylarının son bulmasının ardındansa bölge son zamanlarda bir arada yaşama örneği olarak gösteriliyor.

İdari ve mali konularda geniş çaplı özerkliğe sahip olan Alto Adige, İtalya'nın en zengin bölgesi durumunda.

İtalya ile Avusturya arasında neden kriz yaşanıyor?

Avusturya'da muhafazakar Avusturya Halk Partisi (ÖVP) ve aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) tarafından kurulan hükümet çifte pasaport planının detaylarını açıklamasa da, bu plan aylardır İtalya ile gerilime neden oluyor.

Geçen Temmuz ayında, Avusturya hükümetinin bu konuda bir yasa tasarısı hazırladığı şeklindeki haberler üzerine İtalya Dışişleri Bakanlığı, Avusturya'nın Roma Büyükelçisi'nden açıklama talep etmişti. İtalyan Dışişleri, böyle bir girişimin "uygunsuz ve düşmanca" olacağını vurgulamıştı.

Avusturya hükümeti o dönem iddiaları yalanlasa da, Alto Adige'deki seçimlere birkaç gün kala eyaletin başkenti Bolzano'ya giden Avusturya Başbakan Yardımcısı Heinz-Christian Strache çifte pasaport projesini savundu. Aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi'nin lideri olan Strache, Bolzano'da yaptığı açıklamada "çifte pasaportun Südtirol'deki çok sayıda kişi için, zaten hissettikleri bir kimliği belgelemek anlamına geleceğini ve büyük anlam ifade edeceğini" söyledi.

İtalya tarafı, Avusturya hükümetinin çifte pasaport girişiminin bölgede yeni kutuplaşmalara yol açacağını ve İtalya'nın onayı olmaksızın böyle bir müdahaleye izin vermeyeceklerini söylüyor.

Geçen hafta bölgeye giden İçişleri Bakanı Matteo Salvini de "Avusturya hükümeti Alto Adige'ye pasaport dağıtmaya gelemez. Bu görev İtalya'ya aittir" dedi.

Avusturya yasaları bazı istisnai durumlar dışında çifte vatandaşlığa izin vermiyor. Südtirol'deki Almanca ve Ladino konuşanlara bu hakkın verilmesinin ayrımcılık teşkil edeceğini savunanlar var. Hukukçular da böyle bir proje için yasal çerçeve belirlenmesinin güç olduğunu vurguluyor.

Alto Adige'de iktidarı yıllardır elinde tutan ve bu seçimleri de kazanması beklenen Südtiroler Volkspartei (Südtirol Halk Partisi - Svp) ise seçim programında "Avrupa vatandaşlığı" vurgusu yaptı ve Avusturya pasaportunun bu hedefe doğru atılmış bir "ara adım" olabileceğini belirtti.