Kanada'dan, 'ABD Elini Cebine Atsın Otomotive Yardımı Esirgemem' Mesajı

ABD’de Senato kararıyla 14 milyar dolarlık fon umutları tükenen otomotivciler Beyaz Saray’ı telefon yağmuruna tuttu.

Özellikle GM ve Chrysler’den yönelen baskılar üzerine Bush hükümeti 700 milyar dolarlık TARP fonundan otomotivcilere destek yaratacağı mesajı verdi. Otomotiv üretiminin yüzde 20’sinin gerçekleştiği Kanada hükümeti de ’ABD elini cebine atarsa, ben de yardımı esirgemem’ dedi.

TEMSİLCİLER Meclisi’nden geçtikten sonra Senato’da takılan otomotiv endüstrisini kurtarma paketi sektörün umutlarını yerle bir etti. Kararın açıklanmasının ardından telefona sarılan General Motors (GM) CEO’su Rick Wagoner önce Beyaz Saray Genel Sekreteri Joshua Bolten ardından da Hazine Bakanı Henry Paulson’dan kendilerini kısa bir süre için bile olsa ayakta tutabilecek bir plan istedi. Bu görüşmenin ardından Beyaz Saray ’700 milyar dolarlık TARP (Troubled Assets Relief Program) fonundan kullandırmam’ ilkesinden geri adım atabileceğini açıkladı. GM’in Kuzey Amerika’daki üretim tesislerini kapatacağını açıklaması üzerine Kanada da ’Amerika yardım ederse ben de yardımı esirgemem’ mesajı verdi.

Önümüzdeki hafta şekillenir

Wagoner’in yanısıra Chrysler’in sahibi Stephen Feinberg, GM’in COO’su Fritz Henderson, GM’in CFO’su Ray Young’dan Beyaz Saray’a yağan telefonlar üzerine birkaç gün önce ’TARP Fonu’nu sadece finansal kurumlara dağıtacağız’ mesajı veren Bush hükümeti geri adım atma kararı aldı. Önümüzdeki hafta içine kadar şekillenecek yeni kurtarma planı kapssamında zordaki otomotivcilerin en azından yeni Başkan Barack Obama başa geçene kadar ayakta tutulması planlanıyor.

2.8 milyar dolar beklentisi

Kuzey Amerika’da yoğun üretim gerçekleştiren General Motors, Chrysler ve Ford’a Amerika’dan kısa dönemli de olsa destek sözü gelirken, Kanada’nın federal hükümeti ve Ontario eyaleti de bu şirketlerden yardımı esirgemeyeceğini ifade etti. Ancak bunun için Washington elini cebine atmalı ön şartını koymayı da ihmal etmedi. Kanada Sanayi Bakanı Tony Clement, "Hem federal hükümet, hem de Ontario hükümeti elini çabuk tutarak yardım etmeye hazır. Bunun için Amerikalılar’ın kurtarma paketini gerçekten desteklediğini görmek istiyoruz" dedi. Kanada şimdilik otomotivcilere destek için ne kadarlık fon ayıracileceğini açıklamadı. Ancak Clement ’Bu sektördeki payımız ölçüsünde yardım etmeye hazırız’ dedi. Otomotivcilerin üretimini yüzde 20’sinin Kuzey Amerika’da yapıldığı göz önüne alındığında Amerika’dan 14 milyar dolarlık destek gelmesi durumunda, Kanada’dan da sektöre en az 2.8 milyar dolar akması beklenecek.

GM’den ’kapatırız’ uyarısı

ABD Senatosu’nun kurtarma planını reddetmesinin ardından GM, Kuzey Amerika’daki üretim tesislerini kapatabileceğini açıkladı. Kanada’nın yardım açıklamasının ardından GM bu kez de Kanada hükümetinden yıl sonuna kadar 800 milyon dolar, ikinci çeyrek için de 1.6 milyar dolar destek istedi. Ford’un Kanada bölümü de ekonomik koşulların kötüleşmesi durumunda kullanılmak üzere 2 milyar dolarlık stand-by kredisi talep etti. Detroit’li üç şirketin iflası Kanada’da Ontario’nun ekonomik durgunluğunu derinleştirebilecek. Otomotiv üretiminin yaygın olduğu Oshawa’da işsizlik maaşı alanların sayısı bir önceki yıla oranla ikliye katlandı. GM’in 12 bin 5 74 kişiye istihdam sağladığı Kanada’da Chrysler 7 bin 865, Ford 7 da 402 kişiye iş imkanı yaratıyor.

Pelosi Bush’a mektup yazdı yardım istedi

TEMSİLCİLER Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi ABD Başkanı George W. Bush’a bir mektup yazarak "Fonları otomotivcilere açmak doğru karar olur" dedi. Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino da "ABD Ekonomisindeki güçsüz dönemi göz önüne alarak diğer opsiyonları da değerlendireceğiz. Bu seçenekler arasında TARP fonundan kaynak kullanarak sektöre yardım eli uzatmak da var" dedi.

Detroit’te işten atılma vedası

CHRYSLER’in Detroit’teki üretim tesisinde çalışırken işten çıkarılan Cindy Spisak, ayrılırken iş arkadaşı Douglas Yandura’ya sarıldı. Chrysler kurtarma paketinin Senato’dan geçmemesi üzerine işten çıkarmaların artacağı sinyalini vermişti.

KİM NE DEDİ

CHRISTOPHER DODD (Senatonun Bankacılık Komitesi Başkanı): Finansal kurtarma fonu TARP’da bu sektörün kurtulmasını sağlayacak kadar para bulunuyor. Bu sorunu çözebilmek için birçok cepten para alınabilir.

REID BIGLAND (Chrysler Kanada’nın Başkanı): Bu Kanada otomotiv sektörünü kurtarmak için önemli bir adım. Bu fonlar Kanada’nın otomotic sektörüne koyduğu büyük bir mihenk taşı olacak.

RON GETTELFINGER (Birleşmiş Otomotiv Çalışanları Derneği Başkanı): Otomotivciler ABD’nin yardımıyla likiditeproblemini aşmalı. bunun için de FED’den veya TARP fonundan yardım gelmeli.

Yardım verilmezse neler yaşanacak

ANALİSTLERE ve raporlara göre TARP fonundan yardım gelmemesi ve GM ve Chrysler’in batması durumunda şunlar yaşanır:

2009 yılında bu şirketlerin batması sektörde çalışan 2.5 milyon ile 3.5 milyon arasında sayıda kişinin işini kaybetmesine neden olur.

Ayrıca bu sektöre bağlı 1 milyon kişi daha işini kaybeder.

İflas isteği ABD tarihinde yaşanan en büyük batış olur.

GM iflas istemese bile 2009 yılı ilk çeyreğinde üretimi 250 bin adet kısar.

Kuzey Amerika’daki 20 fabrikasını kapatır.

Obama: Ekonominin canlanması partizan bir mesele olmamalı

ABD’nin yeni Başkanı Barack Obama, Senato’nun ülkedeki üç büyük otomotiv şirketini kurtarmak için hazırlanan 14 milyar dolarlık paketi kabul etmemesi karşısında hayal kırıklığına uğradığını belirtti. Obama, Bush yönetimi ve Kongre’nin otomotiv sektörüne yardım için "hálá bir yol bulabileceğini" söyledi.

Dick Cheney uyardı, Bush fon sağlayıp itibarını kurtaracak

CUMHURİYETÇİLER görevi demokrat partiye ve Obama’ya bırakmaya hazırlanırken, otomotiv sektörüne yardım eli uzatacak 14 milyar dolarlık fonun reddi, şaşkınlık yarattı. ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, paketin kabulü konusunda olumsuz olan Cumhuriyetçilere "Bu şirketler batarsa 1929 buhranını yaşatan eski ABD Başkanı Herbert Hoover hükümeti gibi anılırız" uyarısı yaptı. Hazine Bakanı Henry Paulson, TARP’ı kullanarak sektörü kurtarın önerisine "Bu fon sadece finansal kurumlar için" diyerek karşı çıkmıştı. Ancak Princeton Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Julian Zelizer’e göre, Cheney’nin bahsettiği itibar konusu nedeniyle sektöre fon sağlayacak. Zaten Paulson da Bush’un destek sinyali üzerine geri adım atarak "Kongre sektöre uzun dönemli kalkınma getirecek plan açıklayana kadar yardımda bulunacağız" dedi.

Nardelli: Obama gelince işler daha iyi olacak

CHRYSLER CEO’su Robert Nardelli, yardım gelene kadar her türlü maliyet azaltıcı almaları konusunda uyardığı çalışanlarına bir de mektup gönderdi. Mektubunda Chrysler’in yeni Başkan Barack Obama’nın göreve gelmesiyle sorunları daha kolay aşacağını dile getiren Nardelli, "Yeni hükümet sorunun öneminin ve aciliyetinin farkında. Sürdürülebilirliği sağlamak konusunda çaba harcayacaklarına inanıyorum" dedi.

Dünya otomotive yardım yarışında

DÜNYADA otomotiv sektörü için ortaya konulan önlemler şöyle:

Otomotiv sektörü AB’den 53 milyar dolar destek istedi. Tam olarak bu bedele ulaşmasa da AB liderleri sektöre yardım yapmaya hazırlanıyor.

Avrupa Yatırım Bankası sektöre 4 milyar Euro yardım yaparajk düşük faizli kredi sağlayacak.

Fransa, Almanya, Portekiz, İspanya, ve Romanya AR-GE için sektöre milyonlarca dolarlık vergi indirimi ve kredi sağlıyor. İsviçre de 3 milyar dolar ile destek olmaya çalışıyor.

AB liderleri üreticilerin maliyetlerini yükseltmemek için emisyon hedeflerini bir süreliğine de olsa düşürdü.

Brezilya otomobil satışlarından aldığı vergiyi düşürdü.

Japonya ülkede otomobil alımını artırmak için vergi indirimi getirmeyi planlıyor.