İran İsrail'i hangi füzelerle hedef aldı, İsrail ülkeyi nasıl korudu?

İran, 1 Ekim'de İsrail'e onlarca füzeyle saldırdı. İsrail ordusu, 200'e yakın füzenin çoğunun etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Taraflar, benzeri görülmemiş saldırıda birbirlerine karşı hangi silah sistemlerini kullandı?

İran İslam Devrim Muhafızları Ordusu, saldırıda kullanılan füzelerden yüzde 90'ının hedeflerine isabet ettiğini duyurdu.

İsrail ise bir takım hava üslerinin vurulduğunu ancak "silahların, askerlerin ya da uçakların" hasar almadığını ve hava kuvvetleri operasyonlarının sekteğe uğramadığını açıkladı.

İranlı askeri yetkililer ayrıca saldırıda ilk kez hipersonik füzelerin kullanıldığını da açıkladı.

İran basınına göre saldırıda Emad ve Kadir tipi füzeler ve İran'ın en gelişmiş füzelerinden Hayber Şekan ve Fettah kullanıldı.

İran, Nisan'da İsrail'e düzenlediği saldırıda balistik füzelerin yanı sıra daha yavaş seyir füzeleri ve insanız hava araçları (İHA) da kullanmıştı.

1 Ekim'deki saldırısında ise İran 200'e yakın balistik füze ile İsrail'i hedef aldı.

Fettah

Arapça "Fetheden" anlamına gelen Fettah, İran'ın İsrail'e karşı kullandığı füzeler arasında en dikakt çekeni.

İran, Haziran 2023'te duyurduğu füzeyi ilk kez bu saldırıda kullanıldığını açıkladı.

İran ordusu, "hipersonik balistik füze" olarak tanımladığı Fettah'ın 1400 km menzile sahip olduğunu ve saniyede 5 km hızla hareket edebildiğini söylüyor.

Fettah'ın hipersonik füze olup olmadığı konusunda tartışmalar var.

Teknik olarak ses hızından beş kat hızlı hareket edebilen tüm füzeler "hipersonik" kabul ediliyor. Bu eşik, yaklaşık saatte 6200 km'ye denk geliyor.

Ancak son dönemlerde özellikle ABD, Rusya ve Çin tarafından geliştirilen "hipersonik füzeler", atmosfere yeniden girdikten sonra hava savunma sistemlerinden kaçmak için manevra yapabiliyor.

Bu tarz füzeler, hedeflerine ulaşmak için ileri teknoloji jet motorları içeren manevra araçları kullanıyor.

İran'ın bugüne kadar geliştirdiği füzelerde böyle bir teknoloji olup olmadığı şimdiye kadar teyit edilmedi.

Hayber Şekan

ABD merkezli Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nin (CSIS) "Missile Threat" (Füze tehdidi) web sitesine göre Hayber Şekan (Hayber Yıkan), İran'ın üçüncü nesil balistik füzeleri arasında yer alıyor.

İlk olarak 2022'de duyurulan füze, adını 7. yüzyılda Müslümanlar ve Yahudiler arasında Medine yakınındaki Hayber kalesinde yaşanan bir muharebeden alıyor.

İran ordusuna göre Hayber Şekan, 1400 km'yi aşkın bir menzile sahip.

Bu füzeler, İran'ın İsrail'e Nisan'da düzenlediği saldırıda da kullanıldı, ancak çoğu İsrail hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirildi.

Emad ve Kadir

Emad ve Kadir füzeleri, İran'ın en uzun menzilli balistik füzesi Şahab-3'ün varyantları olarak kabul ediliyor.

Şahab-3, İran'ın Kuzey Kore'den 1990'larda aldığı No-Dong 1 füzesinden yola çıkarak geliştirdiği düşünülen ve 2003'ten bu yana İran ordusunun envanterinde bulunan bir füze.

İlk kez 2007'de duyurulan Kadir füzesiyse gemisavar görevi görüyor. Füzenin yaklaşık 2000 km menzile sahip olduğu tahmin ediliyor.

İran tarafından 2015'te duyurulan Emad da gemisavar olarak tanımlanıyor.

Missile Threat sitesine göre 1700 km menzili olduğu tahmin edilen füze, Şahab-3'ün seyir halindeyken manevra kabiliyeti sağlayan bir atmosfere dönüş aracı takılmış versiyonu.

İsrail'in hava savunma sistemleri

İsrail'in hava savunma mimarisinde üç ayrı katman var.

En uzak menzilli tehditler Arrow (Ok) sistemi, orta menzilli tehditler Davut'un Sapanı (David's Sling) sistemi ve en yakındaki tehditlerse Demir Kubbe (Iron Dome) sistemi tarafından etkisiz hale getiriliyor.

Arrow

Arrow sistemi Arrow-2 ve Arrow-3 adlı iki aşamadan oluşuyor.

İsrail Havacılık Endüstrisi (IAI) ve ABD merkezli Boeing tarafından geliştirilen sistem, 2000 km uzaklıktaki taktik balistik füze tehditlerine karşı koruma sağlıyor.

Arrow önleyicileri, İran tarafından fırlatılan ve nükleer başlık taşıma ihtimali de bulunan füzelere karşı tasarlandı.

2000 yılından bu yana kullanılan Arrow-2, parça tesirli başlıklar kullanarak balistik füzeleri yukarı atmosferde etkisiz hale getiriyor.

2017'de devreye alınan Arrow-3 ise balistik füzeleri tekrar atmosfere girmeden uzayda vuruyor.

İsrail Savunma Bakanlığı, Arrow-3'ün ilk defa Kasım 2023'te Yemen'den fırlatılan bir füzeyi Kızıl Deniz'in üzerinde vurmak için kullanıldığını açıkladı.

Arrow-3, hedefine direkt çarparak imha eden önleyici füzeler kullanıyor.

Davut'un Sapanı

İsrail'in hava savunma mimarisinin orta katmanında Davut'un Sapanı adlı sistem var.

İsrail merkezli Rafael Advanced Defense System ve ABD'li savunma devi Raytheon tarafından ortak geliştirilen sistem, Stunner ve SkyCeptor adlı kinetik önleyici füzeler kullanıyor.

40 km ila 300 km mesafedeki tehditlere karşı kullanılan sistem, balistik füzelerin yanı sıra uçak, SİHA ve seyir füzelerini de hedef alabiliyor.

2017'de devreye alınan sistem, adını Tevrat'ta Davut Peygamber'in savaşçı dev Calut'u öldürmek için kullandığı sapandan alıyor.

Demir Kubbe

Demir Kubbe, İsrail hava savunma ağının en çok bilinen ve en kısa menzilli katmanı.

Sistem, özellikle Gazze'den ateşlenen güdümsüz roketlere karşı tasarlanan ve zaman içinde geliştirilen bir savunma ağı.

İsrail merkezli Rafael Advanced Defense Systems tarafından geliştirilen Demir Kubbe, 2011'de devreye girdi.

Şehirleri roket saldırılarından korumak için tasarlanan sistem, azami 70 km uzaklıktaki hedefleri vurabiliyor.

Bir hedef tespit edildiğinde, Demir Kubbe'nin fırlatıcıları Tamir adlı önleyici füzeleri hedefe ateşliyor.

Tamir, hedefe 10 metre kala infilak ederek tehditleri etkisiz hale getiriyor.

Demir Kubbe yıllardır Filistinli gruplar tarafından İsrail'e fırlatılan füzelere karşı kullanılıyor.

İlgili haberler

Uluslararası İlişkiler Güvenlik Savunma İsrail Dünya İran