Friedrich Merz: Almanya'nın yeni lideri olması beklenen siyasetçi neden aşırı sağ ile flört ediyor?

Almanya'nın bir sonraki lideri olması beklenen siyasetçi, partisinin tabularını yıkma konusunda ürkek davranmıyor.

Friedrich Merz, Hristiyan Demokrat partinin eskileri için tanıdık bir yüz.

Siyasi kariyeri boyunca, hiçbir zaman heyecan verici bir isim olarak öne çıkmadı.

Ancak göçmenlik yasalarını sıkılaştırma konusunda parlamentoda aşırı sağla işbirliği yapması, onun büyük bir tabuyu yıkarak kumar oynayabileceğini de gösterdi.

Dahası bu işbirliği, Hristiyan Demokratların (CDU) Angela Merkel yönetiminde, daha merkezde bir siyaset izleyen duruşundan da açık bir kopuşa işaret ediyor.

Bu hamle ile Merz, Olaf Scholz hükümetinin çökmesi ile girilen seçim kampanyasını yıldırım hızıyla başlatmış oldu.

23 Şubat'ta şansölye olabilir

Merkel'in henüz şansölye olmadan önce partide silikleştirdiği bir isim olan Merz, o dönem siyaseti tamamen bırakarak özel sektörde çalışmaya başlamıştı. Birçokları için siyaset sahnesinden silinmişti.

Ancak 69 yaşında yaptığı bu geri dönüşü hayal ettiğine ve şansölye koltuğunu uzun zamandır arzuladığına dair de bir his hakim.

Almanya'da 23 Şubat'taki federal seçimlere bir ay kala, 23 Ocak günü, bir grup insan, Merz'in dış politika mesajlarını dinlemek için Berlin'deki beş yıldızlı bir otelde bir araya geldi.

Siyasi kariyerinin 20 yıl önce bittiği düşünülen biri için önemli bir andı bu.

Merz buradaki konuşmasında iktidara hazır olduğunu göstermeye çalışırken sakindi. Geleneksel duruşu ile bir iş adamı intibası veriyordu.

Ancak bu noktaya ulaşması oldukça dolambaçlı bir yolla oldu.

1955 yılında Batı Almanya'nın Brilon kentinde, Katolik muhafazakar değerlere bağlı, bölgede tanınan bir ailede doğdu.

Babası yerel mahkemelerde görevli bir hakimdi.

Friedrich Merz'in eşi Charlotte da bugün halen hakim olarak görev yapıyor.

Merz, henüz okuldayken Hristiyan Demokratlar'a katıldı.

25 yıl önce Almanya'nın önde gelen gazetelerinde Tagesspiegel'e verdiği bir röportajda, kağıt üzerinde pırıl pırıl özgeçmişinin gösterdiğinden daha heyecanlı bir gençlik yaşadığını söyledi.

Motosiklet tutkusundan, kart oyunlarından söz etti.

Der Spiegel dergisindeki daha detaylı bir haberde ise, okul akvaryumuna topluca idrar yapılan bir partiye katıldığı yazıldı.

Eski bir sınıf arkadaşı, genç Merz'in ön ayak olduğu yaramazlıkların çoğunlukla sadece "son sözü" söyleyen olma isteği ile ilişkili olduğunu söylüyor.

Arkadaşları onun bazen bir iki tek atmayı sevdiğini ve hatta arada eğlenceli biri olabileceğini söylüyor. Ancak aralarında bunu bir anı ile süsleyebilen az kişi oldu.

'İkimiz de oldukça genç ve körpeydik'

Okuldan sonra askerlik yaptı. Daha sonra hukuk eğitimine devam etti ve 1981'de sınıf arkadaşı Charlotte Gass ile evlendi.

Çiftin üç çocuğu bulunuyor.

Merz birkaç yıl avukat olarak çalıştı ancak her zaman siyasete göz kırptı. 1989'da 33 yaşındayken Avrupa Parlamentosu'na seçildi.

Aynı dönemde Sosyal Demokrat Parti'den (SPD) AP'ye seçilen Dagmar Roth-Behrendt "İkimiz de oldukça genç ve körpeydik. Bozulmamıştık diyebiliriz" diye o yılları hatırlıyor.

Roth-Behrendt, genç bir vekil olarak tanıdı Merz'i "ciddi, güvenilir, dürüst ve kibar" sıfatları ile tanımlıyor.

Roth-Behrendt, o dönem esprili olarak bile diyebileceği Merz'in bugünkü ciddi halinin "siyasette aldığı yumrukların" eseri olabileceğini söylüyor.

Peki Merz kariyerinin başında, bir gün şansölye olabileceği sinyali veriyor muydu?

Roth-Behrendt, bu soruma, "Muhtemelen hayır, asla demezdim. 'Hadi canım, şaka yapıyor olmalısın!' derdim" yanıtı veriyor.

Ancak herkes Merz'in hırsını görüyordu. Kısa süre içinde Avrupa Birliği kurumlarından ülke siyasetine vekil olarak geçiş yaptı.

Partinin daha sağcı, gelenekçi kanadında dikkat çekerek basamakları tırmanmaya başladı.

30 yıldan uzun süredir tanıştığı CDU milletvekili Klaus-Peter Willsch "O harika bir hatip ve donanımlı bir düşünür" diyor.

Willsch'in Merz için kullandığı "savaşçı" ifadesi, parti liderliği için yaptığı girişimlerde vücut buluyor.

2018 ve Ocak 2021'deki iki girişimi başarısız olmuştu.

Ancak asıl hatırlanan, 90'larda parti liderliği mücadelesinde Angela Merkel'e yenildiği süreçti.

Komünist Doğu Almanya'dan mütevazı kimyacı Merkel ile Batı Almanya'dan kendine güvenli avukat Merz, hiçbir zaman anlaşamadı.

Merz, partisinin internet sitesindeki kısa otobiyografik yazıda, Merkel ile mücadeleyi kaybetmesi sonrası 2009'da "biraz düşünmek için" milletvekilliğini bırakmaya karar verdiğini anlatıyor.

Sonraki süreçte finans ve şirket hukuku alanında çalıştı. Çeşitli uluslararası şirketlerde yönetim kurulu üyesi oldu ve söylentiye göre özel sektör yılları onu milyoner yaptı.

Parlamentoya geri dönmesi on yıldan fazla sürecekti.

Geri dönüşü ile birlikte, Merkel'in Hristiyan Demokrat siyaseti merkezci bir yere koyan doktrini ile mücadeleye başladı.

Friedrich Merz'in geçen ay göç kurallarını sıkılaştıracak bir önergeyle ilgili siyasi tutumu, Merkel politikalarından net bir kopuş olarak yorumlandı.

Merz, bu önergeyi geçirme konusunda aşırı sağdaki Almanya için Alternatif (AfD) partisiyle doğrudan işbirliği yapmadığında ısrar ediyor. Ancak bu hamlesi protestolara yol açtı ve bizzat Merkel tarafından iki kez kınandı.

Eleştiren taraftakiler, bu hamlenin yalnızca AfD'ye fayda sağlayacağını savunuyor ve bunu bir seçim kumarı olarak tanımlıyor.

Destekçileriyse aksine, Merz'in aşırı sağdan seçmen kopardığını iddia ediyor.

Daha önce de ılımlı seçmene itici gelebilecek siyasi riskler almıştı. 1990'larda evlilik içi tecavüzün suç sayılmasını içeren bir yasa tasarısına karşı oy kullanmıştı.

Daha sonra bu kendisine sorulduğunda, evlilik içi tecavüzün zaten bir suç olduğunu düşündüğünü ve yasa tasarısındaki diğer konulara itiraz ettiğini iddia etti.

Yapılan anketler, özellikle gençler ve kadınlar arasında popüler olmadığını gösteriyor.

Arkadaşı Klaus-Peter Willsch, Alman medyasında onun hakkında çizilen portrenin adaletli olmadığına inanıyor.

Willsch kendi seçim bölgesindeki kadınların onunla konuştuktan sonra Merz'in "iyi bir adam" olduğunu düşündüklerini söylediklerini aktarıyor.

Eşi Charlotte Merz de Westfalenpost gazetesine "Bazı insanların kocamın kafasındaki kadın imajına dair yazdıkları kesinlikle doğru değil" diyor.

Charlotte Merz evliliklerini örnek gösteriyor ve "İkimiz de ortak sorumluluk aldık, çocukların bakımını mesleki yükümlülüklerimizle uyumlu olacak şekilde paylaştık" diye anlatıyor.

Merz için belirleyici şey, seçim yaklaştıkça koalisyon olasılıkları üzerinden yapılacak tartışmalar olacak.

Bazı gözlemciler, AfD ile örtülü bir işbirliğine yönelik yaklaşımının Merz'in potansiyel koalisyon ortakları arasında güven sorunu yaratabileceğine işaret ediyor.

Merz AfD ile bir hükümet ortaklığı olasılığını kesin bir dille reddediyor.

Bana konuşan bir AB diplomatı ise Brüksel'in "onun gelişini endişeyle beklediğini" söylüyor.

Aynı diplomat, Almanya'nın siyasi çıkmazdan kurtulması ve "gaza basmasının" da zamanı geldiğini savunuyor.