Dünya Günü Nedir?: Fikir Babası Kim, Ne Zaman Uluslararası Boyut Kazandı?

Bugün 22 Nisan Dünya Günü. Google'ın Dünya Günü Doodle'ı da dikkat çekiyor. Doodle'da "Dünya Günü Kutlu Olsun 2019!" şeklinde bir metin yer alıyor. Dünya Günü'ne dair merak edilenleri 4 soruda derledik. Dünya Günü'nün fikir babası kim? 22 Nisan'ın Dünya Günü olarak kutlanmasının fikir babası, Amerikalı barış aktivist John McConnell.

John McConnell bu fikri ilk olarak 1969 yılında ABD'nin San Fransisco kentinde düzenlenen Ulusal UNESCO Dünya Konferansı'nda ortaya attı. McConnell'ın amacı, yaşamı ve dünyanın güzelliğini kutlayarak gezegenin karşı karşıya kaldığı çevresel tehditlere dikkat çekmekti. Dünya Günü kutlamaları için önerdiği ilk tarih (gece ve gündüzün eşit olduğu) ekinoks zamanı olan 21 Mart'tı. Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U Thant da McConnell'a destek verdi.

İlk kutlamalar hangi ülkede yapıldı? İlk kutlamalar sadece ABD'de Wisconsin Senatörü Gaylord Nelson'un desteği ve özellikle güneş enerjisi kullanımının yaygınlaşmasına yönelik çabalarıyla bilinen çevreci Denis Hayes'in organizatörlüğünde 22 Nisan 1970'de yapıldı. Bu kutlamalara yaklaşık 20 milyon kişi katıldı. Kutlamalar kapsamında birçok konferans ve sempozyum düzenlendi, çevre sorunlarına dikkat çekildi.

ABD'nin ilk "Temiz Hava Yasası" ve "Temiz Su Yasaları" hazırlandı. Gaylord Nelson'a çabalarından dolayı ABD'nin en yüksek sivil nişanı olan Başkanlık Özgürlük Madalyası verildi.

Dünya Günü ne zaman uluslararası boyut kazandı? 1990'dan itibaren ise Dünya Günü, ABD'yi aşan ve uluslararası çapta kutlanan bir güne dönüştü. Kutlamalar kapsamında çeşitli etkinlikler ve konferanslar düzenleniyor. 200'e yakın ülkedeki kutlamaları Washington merkezli Earth Day Network organize ediyor.

İklim değişikliğine karşı küresel çapta verilen mücadelede tarihi bir dönüm noktası olarak görülen Paris İklim Anlaşması da Dünya Günü'nün kutlandığı 22 Nisan 2016'da imzalanmıştı.

Türkiye'de Dünya Günü kapsamında ne yapılıyor? WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), 22 Nisan Dünya Günü'nde Uluslararası Tek Dünya Kentleri Yarışması'nın 2019 dönemini başlatıyor. Geçen yıl Türkiye'den üç kentin katıldığı yarışmaya bu yıl daha fazla katılım bekleniyor. Yarışma, kentlerin, küresel ısınmayı 1.5 °C eşiğinde tutmak için iklim değişikliğine etkilerini azaltmalarını hedefliyor.

WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) tarafından, 2011'den bu yana, 5 kıtada 400'den fazla kentin katılımı ile düzenlenen Tek Dünya Kentleri Yarışması'nın öncelikli hedefi de, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, kentlerde iklim dostu bir dönüşümü teşvik etmek, çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda yol alan kentleri seçmek ve bu konuda farkındalık oluşturmak.Yarışma, karbon ayak izini azaltma ve iklim değişikliğinin etkilerine karşı direnci artırma yolunda anlamlı ve yenilikçi adımlar atan kentleri öne çıkarıyor. 2019 yılının tematik odağı olan binalar ve enerji konusundaki hedef ve uygulamalara da özel önem veriliyor.