Anadolu' da aslan sembolizmi

Sanatın farklı disiplin ve alanlarında aslan sırların ve yüceliğin koruyucusu olarak yorumlanmaktadır.

Aslan sembolizmi, antik zamanlarda saray ya da benzeri yapıların giriş yollarında kullanılan ibareler arasındadır. Arkeolojik kazı sırasında toprak altında aslan işareti ve ya heykeli bulunur ise burası sarayın girişi olduğu ve mutlaka karşısında da bir aslan heykeli olduğu iddiası kabul görmektedir.

Anadolu da figüratif olarak aslan sembolizmi ile yorumlanmış bir heykel ise kudret, güç ve zenginlik manalarını yansıtmaktadır. Definecilik literatüründe aslan başı işaretinin bulunduğu alan itibariyle aslanını baş kısmı hangi yönde ise hazine o yönde olduğu anlaşılmaktadır ancak aslan çift başlı olarak tasarlanmış ise büyük olan aslan başı yönü takip edilmelidir.

Arkeolojik kazı literatüründe aslanın pençeleri hazine yönünü gösterirken sembolik olarak mevcut aslan sembolizmi genellikle mezar ve kayalar üzerinde ise günümüz insanına hazinenin bilgisini aktarmaktadır. Böylelikle aslan işaretinin bulunduğu her hazine kral hazinesi ve büyük bir hazine olduğunun göstergesidir. Aslan sembolizmi mağara önünde ise bölgede kapalı bir oda daha olduğunu anlatılmaktadır.

Anadolu kültüründe aslan sembolizmi önemsenmiş hatta hükümdarlara Alpaslan, Kılıçarslan isimleri verilmiştir.

Anıtkabir yolunun sağ ve sol tarafında 24 aslan heykeli bulunmaktadır. 24 aslan, 24 Türk boyunu simgelemektedir. Yatan aslan heykeli ise barışı temsil etmektedir. Anadolu antik eserlerinde, aslan mertlik sembolü olarak da ikonografilerde yansımıştır. Hititlerde güç, cesaret, güven ve liderliğin sembolüdür. Antik dönem insanın kendini var etmek, açığa çıkarmak adına taşıdıkları potansiyellere binaen aslan metaforunu seçebilmeleri dikkate değer ve anlamlıdır öyle ya aslan hayvanlar dünyasında muktedir olanlarındandır.

Aslan sembolü tarih boyunca birçok milletin, toplumun aktarılan mitolojik değerler neticesinde kabul gören metaforlar arasında mevcuttur.

Roma ve Mısır Mitolojisinde sıklıkla rastlanan aslan tasvir, kabartma ve heykellerine Anadolu'da rastlanmaktadır. Anadolu'da aslan sembolüne yaşam alanlarında yer veren uygarlıklar Hititler, Frigler, Lidyalılar, Urartular ve Selçuklulardır. Erken çağ uygarlıklarında ise Anadolu'da kanatlı aslan-insan sfenksine de rastlanır.

Aslan sembolü, ulvi anlamda kullanıldığında genellikle, yüksek idare mekanizmasının bağımsız ve egemenliğiyle gelen, kudretini bütüne yayılan denge ve kudretin yeryüzündeki icra gücünün; ancak ve ancak insanla birlikte yansıma alanı bulan, asaletle gelişen cesaretin temsilidir.