Ergenlik döneminde çocuğunuz var mı?

ERGENLİK DÖNEMİ

"Ergen bir çocuğum var neler yapabilirim? Ergenlik döneminde olan çocuğum var iletişim kuramıyorum nedeni nelerdir? Ergenlik dönemindeyim ve kimse beni anlamıyor. Acaba bende mi bir sorun var?" Tarzında bu dönemle ilişkin kafa karışıklığı ve çaresizlik yaşıyorsan, bu yazının sorunda cevaplarına belli bir ölçüde ulaşabilir ve bilgilenebilirsin.

"E-R-G-E-N-L-İ-K" yazılması ve okunması son derece rahat olan bir kelime, ancak taşıdığı anlam oldukça ağır olmaktadır. Herkesin farklı yaşadığı, ailelerin farklı algıladığı ve uzmanların konuya farklı açılardan yaklaştığı ergenlik döneminin neden bu denli araştırmalara konu olduğuna bakalım.

ERGENLİK DÖNEMİ NEDİR?

Bireyde çocukluk dönemindeki davranış ve düşünce tarzının yavaşça yok olması ve yerini daha olgun düşünce, davranışlara bırakmasıyla karakterize olan bir dönemdir. Kısaca; kişi bir çocuk değildir ancak olgun bir yetişkinde değildir. Arada kalmış bir geçiş dönemidir.

Son güncel çalışmalar ergenliğin, 9 yaşından başlayıp 25 yaşına kadar devam ettiğini göstermiştir. Bu yaş aralığı oldukça uzun olmakla beraber pek çok farklılığı da barındırmaktadır. Bu aralıkta birey; cinsiyetine özgü rolleri daha fazla benimsemesi, cinsiyetine uyumlu hormonal salgıların artması, boy ve kilo gibi fiziksel değişimlerin gözlenmesi gibi pek çok fiziksel, duygusal ve bilişsel değişimlerin yaşandığı bir dönem olmaktadır.

ERGENLİK DÖNEMİ NEDEN ZOR GEÇER?

Yukarıda da değinildiği gibi 9 ile 25 yaş aralığı hem uzun hem de gelişimde oldukça kritik olmaktadır. Kritik olmasının önemli bir nedeni; ilerde yetişkinlikteki davranış ve düşünce tarzınızın nasıl, karakterinin nasıl şekilleneceği gibi geniş bir yelpazeyi etkilemesidir.

Şöyle ki yetişkin bir bireyin hormonları daha kontrollü bir şekilde salgılanırken, ergenlik dönemindeki bir bireyin kontrolsüz salgılanmaktadır. Duyguları, hobileri, ne istediği ile ilgili değişimler çok hızlı değişmektedir. Aynı zamanda ergenin toplumsal ahlaki normlara yönelik bakışı (süperego) oluşmakta, toplumsal konulara yönelik ilgisi artmakta, toplumdaki yerini sorgulamaktadır. Buna ek olarak yüzünde çıkan sakal, bıyıkla baş etmekte, aniden aldığı kilolar ve belirginleşen kalça ve göğüsler gibi bedensel farklılıklar ile baş etmesi gerekmektedir Bu hızlı ve kontrolsüz değişimler ergenin yaşamında zorluklara sebep olmaktadır. Bedeni, zihni, duyguları ve davranışları evrimleşmekte, yeni bir forma ayak uydurmaktadır. Bu zorunlu değişimler ergende gelişimsel ve psikolojik sorunlar ortaya çıkarmaktadır.

Aslında hepimiz ergenlik döneminde sorunlar yaşamışızdır ancak sadece şu an yetişkinlikte bunları anımsamakta zorlanırız, çünkü kimse sorunlu olduğu bir halini zihninde tutmak istemez.

ERGEN BEYNİ FAKLI MIDIR?

20 yıl öncesine kadar yapılan çalışmalarda ergen beyninin sorunlu, hasarlı ve gelişmemiş bir beyin olarak gösterilirdi. Ancak güncel yapılan nörobilim çalışmaları sayesinde ergen beyninin hasarlı ya da kusurlu olmadığı, sadece yetişkin ve çocuk beyni formundan farklı olduğu anlaşılmıştır.

Şöyle düşünün; bir hamurun şekil alması nasıl gerçekleşir?

Önce cıvıktır ve şekil almaz, ama daha sonra belli bir katılıktan sonra istediğiniz şekli almaya başlar. Metaforik olarak ergen beyni de cıvık bir hamur gibidir.

9 ile 25 yaş arasında bu cıvıklığını sürdürür ve sonradan sabit bir forma girer. Nasıl ki hamur cıvık olduğu için kimseye kızamıyorsak ergenlik döneminde krizler yaşandığı ve yaşanacağı için de kişiye kızamayız. Kişi bu gelişim sürecinin sonunda eğer psikolojik, zihinsel ve biyolojik bir sorun yaşamıyorsa olgun bir beyin formuna erişecektir.

Bu noktada ebeveynlerin sabır ve sebat etmeleri, empatik ve çözüm odaklı yaklaşmaları bu sürecin daha az sorunlu geçmesini sağlayacaktır.

ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ BİRİNE NASIL YAKLAŞILMALIDIR?

Ebeveynlerin çocuklarının hızla büyümelerini yakından izlemeleri gerekmektedir.

Hızlı büyümenin sağlıklı olup-olmadığının, anormal bir durumun olup olmadığının anlaşılması için bir uzmana götürülmelidir.

Bu dönemde hızla gelişen duygu ve düşüncelere adapte olmak için bir uzmandan yardım alınmalı. Hem ailenin hem de ergenin uzman bir psikolog tarafından değerlendirilmesi ve bu süreçte nelerin yapılacağı ile ilgili bilgilendirilmelerin yapılması gerekmektedir.

Her çocuğun ergenliği farklı olduğu için bir uzman görüşü içerisinde planlamalar yapılıp çocuğa yaklaşılmalıdır.

Uzm. Psk. Şerivan Demir